Οι πρώτοι υπολογιστές κύησης!
Στο συνέδριο αυτό την Δευτέρα και ώρα 11:30 παρουσιάσθηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα εργασία που διευρύνει την γνώση μας για την κατώτατη Νεολιθική εποχή της 4ης χιλιετίας π.Χ. για τους κατοίκους των νησιών του Αιγαίου. Η εργασία αυτή εκπονήθηκε από μια ομάδα εργασίας που αποτελείται από τον ερευνητή των Αιγιακών γραφών Μηνά Τσικριτσή, τον γνωστό καθηγητή φυσικής διαστήματος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ξενοφώντα Μουσά, ο οποίος είναι και ο διοργανωτής του συνεδρίου και τον υποψήφιο Διδάκτωρ Δημήτρη Τσικριτσή, ο οποίος βοήθησε σε θέματα επεξεργασίας εικόνας.
Αναδεικνύεται μια απρόσμενη προηγμένη γνώση της Αστρονομίας που κατείχαν την Πρωτοκυκλαδική Ι και ΙΙ περίοδο (δηλαδή από την 4η χιλιετία π.Χ.) οι κάτοικοι του Αιγαίου, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν ημερολόγιο με βάση τη συνοδική περίοδο του πλανήτη Αφροδίτη, ημερολόγιο που έχει πολλαπλές εφαρμογές στην ζωή του ανθρώπου
Τα κυκλαδικά τηγανόσχημα σκεύη, που εμφανίζονται στον Αιγαιακό πολιτισμό έχουν διχαλωτή ή τετράπλευρη λαβή ενώ η "βάση" φέρει συνήθως εγχάρακτη διακόσμηση με ομόκεντρους κύκλους, απλές ή τρέχουσες σπείρες, ακτινωτά μοτίβα, ενίοτε δε και απεικονίσεις κωπήλατων πλοίων.
Η πρώτη αναφορά για τον πλανήτη Αφροδίτη εμφανίζεται ιστορικά σε πινακίδα (Κ160 στο Βρετανικό Μουσείο) των Βαβυλωνίων του 16ου αι. π.Χ. Στην σελιδόσχημη επιγραφή επί βασιλιά Ammizadusa καταγράφονται 21 αναφορές εμφάνισης και εξαφάνισης της Αφροδίτης σε σχέση με καιρικά φαινόμενα. Η καταγραφή όμως των εξαφανίσεων της Αφροδίτης δεν συνδέεται με χρήση ημερολογίου, όπως εμφανίζεται μετά από χιλιετίες (περίπου το 700 μ.Χ.) στους Μάγια που έχουν γνώση της περιόδου της συνόδου της των 584 ημερών.
Στην επιστημονική μελέτη παρουσιάζονται αποτελέσματα που βασίζονται σε μελέτη των συμβόλων που επαναλαμβάνονται στα τηγανόσχημα από διάφορες περιοχές του Αιγαίου. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπολογίζουν το χρόνο με βάση την κίνηση του Πλανήτη Αφροδίτη, αλλά άλλων δύο πλανητών, του Δία και του Άρη, αλλά και του Ηλίου.
Με δυο λέξεις οι ερευνητές δίνουν σοβαρές ενδείξεις που επαναλαμβάνονται σε πολλά τηγανόσχημα αγγεία, ξανά και ξανά, ότι στο τέλος της Νεολιθικής εποχής, οι άνθρωποι στην Ελλάδα γνώριζαν ότι η Γη χρειάζεται 365 ημέρες για να κάνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο, η Αφροδίτη χρειάζεται 584 ημέρες να έλθει στο ίδιο σημείο του ουρανού (π.χ. σε σύνοδο με τη Γη), ενώ ο πλανήτης Δίας 399 ημέρες .
Οι αστρονομικές γνώσεις των κατοίκων του Αιγαίου απεικονίζονται στα τηγανόσχημα και στις διάφορες πυξίδες (αγγεία) στις οποίες σημειώνουν τις κινήσεις των αστεριών και πλανητών.
Τα τηγανόσχημα μάλλον αποτελούν ένα είδος τέχνης, στα οποία φαίνεται ότι οι νεολιθικοί άνθρωποι τα χρησιμοποιούσαν για να συσχετίζουν δραστηριότητες και συμβάντα του βίου τους, της ύπαρξης τους και του περιβάλλον τους, με τις κινήσεις των πλανητών και ειδικά με την κίνηση του πλανήτη Αφροδίτη.
Στα τηγανόσχημα αγγεία, δηλαδή, υπάρχει και ένα είδος συμβολικής, απλής, αλλά όχι απλοϊκής, γραφής που επιτρέπει στυλιζαρισμένα να εκφράζουν τις αστρονομικές γνώσεις, και αποτελούν ένα είδος πολύπλοκων ημερολογίων με πολλές εφαρμογές.
Η Αφροδίτη εμφανίζεται πριν την ανατολή του Ήλιου για 263 ημέρες και στην συνέχεια μετά την δύση του Ηλίου για άλλες τόσες ημέρες. Οι 263 ημέρες αντιστοιχούν περίπου σε 9 σεληνιακούς μήνες (265 μέρες), που μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι αρχαίοι άνθρωποι συνδέουν με την κύηση, την πρόβλεψη της γέννας και σε όλα τα τηγανόσχημα υπάρχει σχηματικά αλλά πολύ ρεαλιστικά το αιδοίο. Υπάρχουν σε πάρα πολλά τηγανόσχημα αγγεία χαράξεις που αναλογούν στον αριθμό των ημερών της ανθρώπινης κύησης.
Φαίνεται ότι στον Αιγαιακό πολιτισμό συσχέτιζαν την κίνηση της Αφροδίτης με το βιολογικό κύκλο της κύησης. Μεταξύ των άλλων αριθμών που είναι γραμμένοι με την συμβολική αυτή γραφή οι γυναίκες του Αιγαίου καθημερινά πιθανώς έβαζαν ένα σημάδι με ένα χρώμα στα έκτυπα τρίγωνα ή μηνίσκους που υπάρχουν στα τηγανόσχημα, για να παρακολουθήσουν τον κύκλο της έμμηνου ρύσης τους. Με αυτό τον τρόπου μια γυναίκα μέσα σε 32 ημέρες θα μπορούσε να διαπιστώσει αν είχε μείνει έγκυος, εφόσον είχε καθυστέρηση των εμμήνων και στην συνέχεια να προσδιορίσει τον χρόνο της γέννας.
Στα τηγανόσχημα εμφανίζεται ο Ηλιος και το ηλιακό ημερολόγιο.
Τα κτερίσματα της Πρωτοκυκλαδικής Ι και ΙΙ περιόδου από την Νάξο 3200-2300 π.Χ είναι ενδιαφέροντα γιατί τα νεκροταφεία τους αντικατοπτρίζουν πλούσια κοινωνία που είχε πρόσβαση σε πολυτελή αγαθά κύρους. Βρέθηκαν ειδώλια από παριανό μάρμαρο και μεταλλικά κοσμήματα που συνόδευαν τους νεκρούς.
Αγγεία αυτού του τύπου ανευρίσκονται κυρίως σε τάφους, δε λείπουν όμως και τα παραδείγματα από οικισμούς, γεγονός που υποδηλώνει ότι είχαν χρήση και στην καθημερινή ζωή. Μαζί με τα τηγανόσχημα βρέθηκαν μικρά πήλινα δοχεία που περιείχαν χρώμα κόκκινο και γαλάζιο. Η ύπαρξη του χρώματος πιθανό να συνδέεται άμεσα με τα τηγανόσχημα.
Είναι φανερό από τις αναλύσεις των «γραμμένων» αριθμών στα τηγανόσχημα ότι παρατηρούσαν τις κινήσεις των πλανητών, κατέγραφαν την πορεία τους, γνώριζαν την συνοδική τους περίοδο (που η Γη, ο πλαντήτης και ο Ηλιος ξαναβρίσκονται στην ίδια ευθεία) και με αυτές τις κινήσεις, του Ηλίου, της Αφροδίτης, του Δία και του Άρη τηρούσαν ημερολόγια χρήσιμα για την ζωή τους.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η Αφροδίτη απεικονίζεται με οκτάκτινο αστέρι συνδέεται με την οκταετηρίδα που χρησιμοποιούν οι Έλληνες (99 μήνες με δυο «Ολυμπιάδες» 49 και 50 σεληνιακών μηνών). Είναι φανερό, δηλαδή ότι χρησιμοποιούσαν πολύπλοκα σεληνοηλιακά ημερολόγια όπως αυτά που έχει ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων. Στον Κρατύλο(397d), ο Πλάτων ερμηνεύει την λέξη θεός από το ρήμα θέω που σημαίνει τρέχω και οι πρώτοι θεοί ήταν τα ουράνια σώματα που έτρεχαν στον ουρανό στα παλιά χρόνια πριν την εποχή του.
Τηγανόσχημα Ημερολόγια 584 ημερών και υπολογιστές κύησης
1.Ημερολόγιο και υπολογιστής κύησης από το Λούβρο
Το πρώτο κυκλαδικό Τηγανόσχημο που θα μελετήσουμε είναι περίπου του 2700 π.Χ πιθανότατα από την Σύρο και ευρίσκεται σήμερα στο Λούβρο στο Παρίσι. Όπως παρατηρούμε στην εικόνα 4 έχει εγχάρακτη διακόσμηση από τρίγωνα και παύλες οργανωμένα τέσσερεις κύκλους. O αριθμός των στιγμάτων δεν είναι βέβαια τυχαίος το όλο κατασκεύασμα στηρίζεται σε μια επίπεδη βάση που έχει 32 έκτυπα τρίγωνα. Προσθέτοντας τα έκτυπα τρίγωνα με τις χαράξεις 9+34+231+258+52 δίνουν αποτέλεσμα 584 όσες οι μέρες που η Αφροδίτη χρειάζεται να έλθει σε σύνοδο.
Υπολογισμός Κύησης
Μια άλλη εναλλακτική πιθανότερη χρήση του τηγανόσχημου, παράλληλα με την χρήση του ως ημερολόγιο, είναι η παρακολούθηση και προσδιορισμός της ημέρας της γέννας της γυναίκας με τον εξής τρόπο: Η εκάστοτε ενδιαφερόμενη γυναίκα, κάθε μέρα, σημείωνε με ένα χρώμα στην βάση με τα 32 έκτυπα τρίγωνα τον κύκλο της έμμηνου ρύσης της.
Μέσα σε 32 ημέρες θα μπορούσε να γνωρίζει αν είχε μείνει έγγυος εφόσον είχε καθυστέρηση. Θεωρώντας το εννεάκτινο αστέρι στο κέντρο υποδηλώνει τους 9 σεληνιακούς μήνες 9Χ29,5 που αντιστοιχούν 265 ημέρες που είναι οι μέρες κύησης.
Επειδή οι δύο εσωτερικοί κύκλοι έχουν άθροισμα 34+77Χ3=34+231=265 ημέρες οι ερευνητές θεωρούν ότι αφού είχε παρατηρήσει το κύκλο της στην βάση με τα 32 τρίγωνα μετέφερε την σημειώνοντας τις ημέρες που είχε καθυστέρηση στον εσωτερικό κύκλο των 34 σημείων και όταν ολοκληρωνόταν βάφοντας τα 231 σημεία του αμέσως επόμενου κύκλου θα είχε προβλέψει την μέρα της γέννησης .
Είναι λοιπόν πιθανόν αυτό το σκεύος να χρησίμευε εκτός από ημερολόγιο με βάση τη σύνοδο της Αφροδίτης και ως ημερολόγιο της κύησης των γυναικών. Δηλαδή κάθε μέρα η γυναίκα σημείωνε πάνω σε αυτό την μέρα που περνούσε από την σύλληψη μέχρι την 265 μέρα που θα έπρεπε να είχε γεννήσει.
2.Υπολογιστής Κύησης Σύρου 5153
Το Εύρημα με κωδικό 5153 του Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών είναι από την Χαλανδριανή της Σύρου. Το εύρημα αυτό λειτουργεί με παρόμοιο τρόπο με το προαναφερόμενο που βρίσκεται στο Λούβρο.
Χαρακτηριστικός είναι ο κύκλος με τα 32 έκτυπους Μηνίσκους που σχηματίζουν το ηβικό τρίγωνικό σύμβολο, με ένα κύκλο που στο κάτω μέρος φέρει μια κάθετη γραμμή με 10 έκτυπα σημεία. Από την περιοχή αυτή η Κλυκλαδίτισα θα έπρεπε καθημερινά να σημείωνε την περίοδο του κύκλου της. Όταν μέσα σε 32 ημέρες δεν εμφανιζόταν η περίοδος της τότε συνέχιζε να σημειώνει στον εξωτερικό κύκλο με τους 234 έκτυπους μηνίσκους όπως παρατηρούμε στην εικόνα 5.
Το αποτέλεσμα είναι όταν ολοκληρωθεί ο κύκλος αυτός θα έχουν συμπληρωθεί (32+234)= 264 ημέρες. Στο τέλος των 264 ημερών θα έχει έλθει η μέρα της γέννησης.
Εκτός της χρήσης ως υπολογιστής κύησης που προαναφέραμε στο τηγανόσχημο της εικόνας 5, θα δείξουμε ότι λειτουργούσε και σαν ημερολόγιο με βάση την συνοδική περίοδο της Αφροδίτης των 584 ημερών.
[Πηγή]
