Με αφορμή την επέτειο της μάχης του Κιλκίς - Λαχανά 19~21 Ιουνίου 1913... Μετά τη Συνθήκη του Λονδίνου, μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των.... Συμμαχικών δυνάμεων (Ελλάδα, Βουλγαρία, Σερβία, Μαυροβούνιο), οι Βούλγαροι πίστεψαν ότι ήλθε η ώρα να ξεκαθαρίσουν τις μεταξύ των Βαλκανικών κρατών διαφορές για τη διανομή των οθωμανικών εδαφών, καθώς απέβλεπαν στην επέκταση της Βουλγαρίας σ’ ολόκληρη τη Μακεδονία....Η Σερβία και η Βουλγαρία είχαν συνάψει συμφωνία διανομής, αλλά η ίδρυση (από Ιταλία και Αγγλία) της Αλβανίας απέτρεψε τα σχέδια της Σερβίας για διέξοδο στην Αδριατική με συνέπεια να μην αναγνωρίζει πια τη συμφωνία αυτή, ενώ η Βουλγαρία επέμενε να πάρει όλα τα συμφωνηθέντα εδάφη.
Με την Ελλάδα δεν υπήρχε καμία συμφωνία διανομής. Οι Σέρβοι αναγνώριζαν τα δικαιώματα της Ελλάδας επί των εδαφών που κατείχε ο Ελληνικός Στρατός. Η Βουλγαρία όμως επεδίωκε να διώξει την Ελλάδα από τα εδάφη αυτά και να ιδρύσει τη Μεγάλη Βουλγαρία της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, του 1878. Έτσι πήρε την απόφασή της. Θα αναλάμβανε αιφνιδιαστικά ταυτόχρονη επίθεση κατά του Σερβικού και Ελληνικού Στρατού.
Η απροειδοποίητη επίθεση του Βουλγαρικού Στρατού, χωρίς να έχει προηγηθεί κήρυξη πολέμου σημειώθηκε τη νύχτα της 16-17 Ιουνίου οπότε κατελήφθη η Γευγελή, αποκόπτοντας την επικοινωνία μεταξύ Ελληνικού και Σερβικού Στρατού με συνέπεια να ξεκινήσει ο Β’ Βαλκανικός Πόλεμος.
Οι Βούλγαροι στρατηγοί, μάλιστα, φαίνονταν σίγουροι για τη νίκη τους, γεγονός που έκανε τον Βούλγαρο Στρατηγό Σαρόφ να κομπάζει: «Η Θεσσαλονίκη θα καταληφθεί σε 9 ώρες και το Βελιγράδι σε 5 ημέρες. Οι Έλληνες έχουν ένα στρατό πλασιέ και εμπόρων και οι Σέρβοι ηττήθηκαν κατά κράτος το 1885».
Τη νύχτα 16-17 Ιουνίου 1913, η 2η Βουλγαρική Στρατιά επιτέθηκε αρχικά κατά των ελληνικών προφυλακών στο Παγγαίο. Στις 17 Ιουνίου οι επιθέσεις επεκτάθηκαν προς Νιγρίτα και δυτικά της λίμνης Αρτζάνι. Τη νύχτα 17-18 Ιουνίου η βουλγαρική δύναμη (1.250 ανδρών) που διέμενε στη Θεσσαλονίκη ως φιλοξενούμενη αιχμαλωτίσθηκε κατόπιν μάχης. Στις 18 Ιουνίου έφθασε στη Θεσσαλονίκη ο βασιλιάς Κωνσταντίνος με τον επιτελή του Ιωάννη Μεταξά και ανέλαβε τη διοίκηση των Ελληνικών Δυνάμεων.
Στο νέο αυτό πόλεμο έμπαινε ο Ελληνικός Στρατός με ακμαιότατες ηθικές δυνάμεις, φλεγόμενος από την επιθυμία να τιμωρήσει τους Βουλγάρους, για την προκλητικότητα και δολιότητά τους.
Ο Στρατηγός Ιβάνωφ, αφού απώθησε τις ελληνικές προφυλακές, σχεδίαζε να αναλάβει στις 19 Ιουνίου γενική επίθεση προς τη Θεσσαλονίκη. Τον πρόλαβε όμως η επιθετική εξόρμηση ολόκληρου του ελληνικού το βράδυ της 19ης Ιουνίου και τον καθήλωσε σε άμυνα.
Οι δυνάμεις του Ιβάνωφ ανέρχονταν σε 59 τάγματα πεζικού, 124 πυροβόλα και 7 ίλες ιππικού. Τα ισχυρότερα κέντρα αμύνης του ήταν το Κιλκίς και ο Λαχανάς. Στο Κιλκίς διέθεσε 8 τάγματα, στον δε Λαχανά και εκατέρωθεν του Στρυμονικού 20 τάγματα. Οι υπόλοιπες δυνάμεις του κατανεμήθηκαν βορείως της λίμνης Αρτζάν, στις Σέρρες και από το Παγγαίο μέχρι την Ελευθερούπολη. Ειδικά στο μέτωπο Παγγαίου – Ελευθερούπολης διέθεσε 12 τάγματα τα οποία αχρηστεύθηκαν, γιατί τα καθήλωσε να φυλάγουν τις ακτές, προς απόκρουση ενδεχόμενης απόβασης από τη θάλασσα.
Το πρωί της 19ης Ιουνίου οι 2η, 4η, 5η και 3η Μεραρχίες ξεκίνησαν από τη γραμμή Λητή – Μονόλοφος – Νέα Φιλαδέλφεια – Αγιονέρι με συγκλίνουσες κατευθύνσεις προς Κιλκίς. Οι 6η και 1η από Άσσηρο και Προφήτη προς Λαχανά. Στο δεξιό πλευρό η 7η Μεραρχία από Αρέθουσα προς Νιγρίτα και στο αριστερό η 10η Μεραρχία από γέφυρα Γουμένιτσας επί του Αξιού προς λίμνη Αρτζάν.
Άρχιζε η μάχη Κιλκίς – Λαχανά με σύγχρονη επίθεση ολόκληρου του Ελληνικού Στρατού. Γενικά μάχη επί μετώπου 80 χιλιομέτρων με 8 Μεραρχίες, συμπαρατεταγμένες, με κύρια ενέργεια προς Κιλκίς, διά τεσσάρων (4) Μεραρχιών. Στις 8 το πρωί άρχισε η επαφή με τις βουλγαρικές προφυλακές. Στις 10:00 η μάχη είχε αναπτυχθεί. Οι 4 Μεραρχίες προς Κιλκίς είχαν εμπλακεί σε σφοδρότατο αγώνα προ της προωθημένης αμυντικής τοποθεσίας των Βουλγάρων επί της γραμμής Πέρινθος – Μαυρονέρι – Νέο Γυναικόκαστρο. Η επίθεση διεξήγετο κάτω από πυκνότατο πυρ του Βουλγαρικού Πυροβολικού και πεζικού και μέσα στις πυρκαγιές των σπαρτών που άναψαν από τις εκρήξεις των βουλγαρικών οβίδων. Δεξιά προς Λαχανά η 1η και 6η Μεραρχίες πλησίασαν τις βουλγαρικές θέσεις μετά το μεσημέρι και στις 3 το απόγευμα άρχισαν την επίθεσή τους.
Μέχρι το βράδυ η προωθημένη τοποθεσία του Κιλκίς είχε πέσει κατόπιν φονικού αγώνα και οι Βούλγαροι οπισθοχωρούσαν προς την κύρια τοποθεσία αντιστάσεώς τους γύρω από την πόλη του Κιλκίς. Στον Λαχανά επίσης αποσύρονταν στην κύρια τοποθεσία τους Προφήτης Ηλίας – Παλιόκαστρο. Στο δεξιό πλευρό η 7η Μεραρχία είχε ανατρέψει τη βουλγαρική αντίσταση στο στενωπό Σκεπαστού και στο αριστερό η 10η ανέτρεψε τους Βουλγάρους προς Αρτζάν. Μεταξύ Κιλκίς και Αρτζάν η Ταξιαρχία Ιππικού επιτηρούσε το κενό.
Την επόμενη η μάχη ξανάρχισε. Όλη την ημέρα οι Μεραρχίες ενεπλάκησαν σε σκληρότατους αγώνες για να πλησιάσουν σε αποστάσεις εφόδου κατά της κύριας βουλγαρικής τοποθεσίας. Τα πυρά των Βουλγάρων όμως ήταν φονικότατα και το έδαφος τόσο ακάλυπτο, ώστε οι ελληνικές δυνάμεις καθηλώθηκαν.
Η κρίση της μάχης επήλθε την επομένη, 21η Ιουνίου, με σειρά ορμητικών εφόδων διά της λόγχης. Η τοποθεσία του Κιλκίς έπεσε στις 11 το πρωί, του δε Λαχανά στις 4 το απόγευμα. Η 2α Βουλγαρική Στρατιά διασπάσθηκε και ένα μέρος της δυνάμεώς της τράπηκε προς Δοϊράνη, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της διέφυγε πανικόβλητο προς Σέρρες.
Η τριήμερη μάχη του Κιλκίς – Λαχανά στοίχισε στον Ελληνικό Στρατό 8.700 νεκρούς και τραυματίες. Πολύ βαρύ το τίμημα. Έκρινε όμως ολόκληρη την πορεία του πολέμου. Οι Βούλγαροι τρόμαξαν, αιφνιδιάσθηκαν με την καθολική ήττα τους σε όλη την έκταση του πεδίου της μάχης, δεν κατόρθωσαν να συνέλθουν, το ηθικό τους κατέπεσε και υποχώρησαν βαθιά προς τα στενά της Κρέσνας.
Οι μεγάλες απώλειες που υπέστη ο Ελληνικός Στρατός, οφείλονταν στην επικρατούσα αντίληψη ότι το πεζικό ήταν ικανό να πετύχει μόνο του, χωρίς ισχυρή προστασία του Πυροβολικού.
Στις περισσότερες φάσεις του αγώνα στο Κιλκίς το πεζικό επετίθετο ανεξάρτητα από την κάλυψη των θέσεων από το πυροβολικό.
Αποτέλεσμα ήταν οι απώλειες που υπήρξαν να είναι φοβερές. Παρ’ όλες όμως τις απώλειες, το πεζικό προχωρούσε σ’ αυτό το ακάλυπτο έδαφος που δεν παρείχε ούτε ένα μέτρο απυρόβλητο.
Προχωρούσε ατρόμητο με όλους τους αξιωματικούς στην πρώτη γραμμή, έφθανε στην απόσταση εφόδου και ορμούσε με τη λόγχη, ως κύμα ακατάσχετο, σημειώνοντας τη σημαντικότερη νίκη της λόγχης επί των συνεχών πυρών.
Εμείς οι Έλληνες Επ. 3 ~ Ο Β' Βαλκανικός Πόλεμος... από KRASODAD
Το είδαμε εδώ
