Η πρακτική μάλλον συμβόλιζε τον οριστικό διαχωρισμό
των νεκρών από τους ζωντανούς
Τα οστά είχαν βρεθεί τη δεκαετία του 1970 μαζί με κόκαλα ζώων και θραύσματα αγγείων (Πηγή: UCLA)
Κέμπριτζ: Πριν από περίπου επτά χιλιετίες, τα ταφικά έθιμα ήταν άκρως μακάβρια στη νότια Ιταλία: οι κάτοικοι μιας νεολιθικής κοινότητας αφαιρούσαν τη σάρκα των νεκρών, εξάρθρωναν τα κόκαλά τους, τα ανακάτευαν με οστά ζώων και τα....τοποθετούσαν προσεκτικά σε μια γειτονική σπηλιά.
Η πρακτική αυτή μάλλον συμβόλιζε τον οριστικό διαχωρισμό των νεκρών από τους ζωντανούς, υποθέτουν οι αρχαιολόγοι.
Πρώτη τεκμηρίωση στην προϊστορική Ευρώπη
Το ξεκοκάλισμα των νεκρών «συνέβαινε σε ταφικές τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο, μέχρι σήμερα όμως δεν είχε τεκμηριωθεί στην προϊστορική Ευρώπη» λέει στον δικτυακό τόπο του Science ο Τζον Ρομπ, αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ.
Η μελέτη της ομάδας του, η οποία δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση Antiquity ,εξετάζει τα οστά 22 ενηλίκων και παιδιών που έζησαν στη νοτιοανατολική Ιταλία πριν από 7.200 έως 7.500 χρόνια, λίγο μετά την άφιξη της γεωργίας στη νότια Ευρώπη.
Τα οστά τους βρέθηκαν στο Σπήλαιο Σκαλόρια της περιοχής Ταβολιέρε, του οποίου η είσοδος βρέθηκε φραγμένη όταν ανακαλύφθηκε το 1931. Στο δάπεδο του σπηλαίου, ανθρώπινα οστά βρέθηκαν διάσπαρτα μαζί με οστά ζώων, τμήματα αγγείων και λίθινων εργαλείων.
Σε άλλους νεολιθικούς οικισμούς, επισημαίνουν οι ερευνητές, οι νεκροί θάβονταν δίπλα ή κάτω από τις οικίες τους,ή μεταφέρονταν σε τάφους στα όρια του οικισμού. Η σπηλιά του Σκαλόρια, όμως, περιείχε οστά ανθρώπων που ζούσαν 15 με 20 χιλιόμετρα μακριά.
Η εξέταση των οστών που βρέθηκαν στο σπήλαιο το 1978 αποκάλυψε ότι ελάχιστοι σκελετοί ήταν πλήρεις -στις περισσότερες περιπτώσεις υπήρχαν μόνο μερικά από τα κόκαλα του νεκρού.
Λίθινα μαχαίρια για το.... ξεκοκάλισμα
Ορισμένα από τα οστά έφεραν ίχνη κοπής από λίθινα μαχαίρια, τα οποία όμως δεν ήταν βαθιά. Αυτό, λένε οι ερευνητές, δείχνει ότι οι ιστοί ξεκολλούσαν από τα οστά με μεγάλη ευκολία. Το πιθανότερο είναι ότι ο νεκρός αφηνόταν να αποσυντεθεί σε κάποια άλλη τοποθεσία, προστατευμένος από τα καιρικά στοιχεία και τα ζώα, πριν ακολουθήσει η προσεκτική αφαίρεση των ιστών που απέμεναν κολλημένοι στα οστά.
Η ερευνητική ομάδα εκτιμά μάλιστα ότι τα κόκαλα τοποθετούνταν συμβολικά στο σπήλαιο μέχρι και έναν χρόνο μετά τον θάνατο. Αυτό υποδεικνύει ότι το ξεκοκάλισμα ήταν μέρος μιας μακράς ταφικής διαδικασίας πολλών σταδίων.
Το τέλος της περιόδου πένθους
Η απόθεση των οστών στην τελική τους θέση δεν αποκλείεται να σηματοδοτούσε το τέλος μιας περιόδου πένθους, και να συμβόλιζε την οριστική αποχώρηση του νεκρού από τον κόσμο των ζωντανών.
Γιατί όμως να τοποθετούνται τα οστά στη σπηλιά; Οι ερευνητές εικάζουν ότι τα κόκαλα θύμιζαν στους νεολιθικούς ανθρώπους τους σταλακτίτες του σπηλαίου, κάτω από τους οποίους βρέθηκαν τοποθετημένα αγγεία για τη συλλογή του νερού που έσταζε.
Ποιος ξέρει; Ίσως οι κάτοικοι της νεολιθικής Ιταλίας ήθελαν να επιστρέψουν τους νεκρούς στον ορυκτό κόσμο από τον οποίο προήλθαν -περίπου όπως στη μεταγενέστερη φράση «χους εις χουν».
[Πηγή]