.

Παρασκευή 23 Απριλίου 2010

Εικόνες από την Αρχαία Αίγυπτο παρουσιάζουν τις Βασίλισσες Κλεοπάτρα και Χάτσεπσουτ με αντρική μορφή


Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση, εικόνα χαραγμένη πριν από περίπου 2050 χρόνια σε μια αρχαία αιγυπτιακή πέτρινη πλάκα, παρουσιάζει την Κλεοπάτρα ντυμένη ως άντρα. Το αντικείμενο είναι μόνο ένα από τα τρία ήδη γνωστά που απεικονίζουν την Κλεοπάτρα ως άντρα. Οι άλλες δύο χειροποίητες πέτρινες πλάκες ή επιτύμβιες στήλες, είναι περίπου της ίδιας χρονολογίας, το 51 π.Χ., στην αρχή της Βασιλείας της Κλεοπάτρας. Οι ερευνητές θεωρούν πως η πρόσφατα ανακαλυφθείσα επιτύμβια στήλη, διαστάσεων 34 x 25 εκατοστόμετρων, πιθανώς αρχικά ανασκάφθηκε στην Τελ Μόγκνταμ, μια αιγυπτιακή πόλη που οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν Πόλη των Λεόντων.

"Παρουσιάζει την Κλεοπάτρα ντυμένη ως άντρα Φαραώ με τη χαρακτηριστική διπλή κορώνα, με σκαλισμένα ιερογλυφικά ένα λιοντάρι που υποκλίνεται μπροστά σε ένα βάθρο", λέει ο καθηγητής Γουίλι Κλαριζέ, επικεφαλής της ανάλυσης. "Πάνω από το λιοντάρι, ένα ιερογλυφικό κείμενο τον ονομάζει "Όσιρις το λιοντάρι ", δηλαδή το νεκρό και μουμιοποιημένο λιοντάρι που προσδιορίζεται με το Θεό του κάτω κόσμου, τον Όσιρη".

Ο Όσιρις ήταν σημαντικός Θεός για τον αιγυπτιακό πολιτισμό. Οι Βασιλείς έκαναν προσφορές προς το θεό με την ελπίδα της ζωής, της σταθερότητας και της εξουσίας σε όλα τα εδάφη τους. Ο Κλαριζέ, αιγυπτιολόγος και μελετητής κλασικών στο καθολικό πανεπιστήμιο στο Λουβαίν του Βελγίου, λέει ότι η προφανής αλλαγή φύλων της Κλεοπάτρας οφειλόταν πιθανώς στην τεμπελιά του καλλιτέχνη. "Μέχρι το 51 π.Χ., ο Πτολεμαίος ο 12ος, πατέρας της Κλεοπάτρας, ήταν βασιλιάς σε όλη την έκταση της Αιγύπτου. Όταν πέθανε, ήδη μερικές επιτύμβιες στήλες ήταν χαραγμένες. Ο κατασκευαστής των πετρών πρόσθεσε στη συνέχεια το όνομα νέου του κυρίαρχου στο διακοσμητικό πλαίσιο, αλλά δεν άλλαξε την εικόνα του αρσενικού Φαραώ σε θηλυκό, επειδή αυτό ήταν πάρα πολύ δύσκολο ή χρειαζόταν πάρα πολλή εργασία", αναφέρει ο Κλαριζέ. Και προσθέτει: "ένα από τα πόδια της Κλεοπάτρας θα πρέπει να το ανασκάλισαν, έτσι ίσως κάποιος άρχισε να ξανακάνει την αρχική εικόνα αλλά έπειτα σταμάτησε". Τα συμπεράσματα της μελέτης θα δημοσιευθούν στην γερμανική επιστημονική επιθεώρηση Antique World. Η Βασίλισσα Χάτσεπσουτ, που έζησε κατά τη διάρκεια των 16ο και 15ο αιώνων π.Χ., συχνά απεικονιζόταν χωρίς στήθη, με αρσενικό ιματισμό και με μια πλήρη γενειάδα. Πολλοί ιστορικοί θεωρούν ότι χρησιμοποιούσε τα συγκεκριμένα ανδροπρεπή σύμβολα, για να βεβαιώσει τη δύναμη και την αξίωσή της στο θρόνο σε μία εποχή που οι περισσότερες γυναίκες δεν καταλάμβαναν εύκολα θέσεις σε επίσημες αρχές.

Ο Κλαριζέ θεωρεί πως είναι απίθανο οποιοδήποτε από τα θέματα σχετικά με την Κλεοπάτρα, να ήταν αποτέλεσμα σύγχυσης σχετικά με το φύλο της. Οι εικόνες στους τοίχους των ναών και τα νομίσματα της Βασιλεία της, την απεικονίζουν ως γυναίκα. "Επιπλέον, το όνομά της (αντίθετα από αυτό της Χάτσεπσουτ) δείχνει ότι η Κλεοπάτρα ήταν γυναίκα, τόσο για τους Έλληνες που τελείωναν όλα τα θηλυκά ονόματα με το γράμμα "α ", όσο και για τους Αιγυπτίους", λέει ο Κλαριζέ.

Η επιτύμβια στήλη της Κλεοπάτρας ανήκει στην συλλογή του Μουσείου Ντουάν Φανγκ ,του πανεπιστημίου του Πεκίνου. Η Γιαν Χάιγινγκ, επίκουρος καθηγήτρια Ιστορίας στο πανεπιστήμιο του Πεκίνου, βρήκε τυχαία την επιτύμβια στήλη της Κλεοπάτρας σε μία γωνία στην αποθήκη του πανεπιστημιακού μουσείου. Και συνεχίζει; "είμαστε όλοι έκπληκτοι. Σκεφτόμαστε να ξεκινήσουμε τις αναζητήσεις και σε άλλες αποθήκες των πανεπιστημιακών μουσείων και του εθνικού μουσείου της Κίνας. Ίσως έρθουν στο φως κι άλλες αιγυπτιακές επιτύμβιες στήλες". Η Γιαν συμφωνεί με τον προσδιορισμό του Κλαριζέ, που παρουσιάζει την Κλεοπάτρα ως άντρα. Προτείνει όμως πως το "λάθος" ήταν σκόπιμο. Λέει πως γυναίκες όπως η Κλεοπάτρα και η Χάτσεπσουτ έπρεπε πιθανώς να παρουσιάζονται με αρσενικά χαρακτηριστικά για να υποστηρίξουν τους ρόλους τους. Και συνεχίζει: "ίσως η Κλεοπάτρα δε θέλησε, τουλάχιστον στην αρχή της Βασιλείας της να πάει ενάντια στην παραδοσιακή αρσενική ηγεσία". Η επιτύμβια στήλη μαζί με άλλα στοιχεία από τη συλλογή του Ντουάν Φανγκ, βρίσκονται πια σε έκθεση στο πανεπιστημιακό μουσείο του Πεκίνου.

ΠΗΓΗ: en.pku.edu.cn/, http://www.kuleuven.be/english/ δημοσιευμένο στο http://www.sciencenews.gr