το μήνα Ποσειδεώνα.
Στην πομπή προπορευόταν ο φαλλός, σύμβολο της γονιμότητας και της βλάστησης. Όσοι ακολουθουσαν ήταν μεταμφιεσμένοι σε Σειληνούς, Σατύρους και Βάκχες.
Κρατούσαν στα χέρια τους θύρσους, φαλλούς, κρατήρες με νέο κρασί, χόρευαν και τραγουδούσαν φαλλικά τραγούδια. Επίσης καλούσαν το Φάλλη, ακόλουθο του Διονύσου και προσωποποίηση του φαλλού, να προσέλθει και να γιορτάσει μαζί τους.
Στη γιορτή αυτή επίσης γίνονταν και χοροί στο θέατρο των Αθηνών από άνδρες, αλλα και μερικες γυναίκες, που ήταν μεταμφιεσμένοι σε Βάκχες, Νύμφες και Ώρες, κατώτερες θεότητες οι οποίες προσωποποιούσαν τις φυσικές δυνάμεις που προστάτευαν τη βλάστηση και ανθοφορία της άνοιξης και την καρποφορία του καλοκαιριού.
Οι μεταμφιέσεις αυτού του είδους απέβλεπαν στο να ενεργοποιήσουν μέσα στο χειμώνα τις αναγεννησιακές δυνάμεις της φύσης, να αποτρέψουν τις αντίθετες κακοποιές δυνάμεις και να δώσουν τον τόνο, ιδίως οι βακχικές μεταμφιέσεις, ενός ξέφρενου ξεφαντώματος.
Τα Διονύσια ήταν αγροτική καθαρά γιορτή.Πυρήνας των εορταστικών εκδηλώσεων ήταν κι εδώ μια πομπή, η πομπή του φαλλού. Ο μπροστάρης της πομπής κρατούσε αμφορέα γεμάτο κρασί και μια κληματόβεργα,έπειτα ακολουθούσε κάποιος που τραβούσε ένα τράγο, ζώο σύμβολο της γονιμοποιητικής δύναμης που θυσιαζόταν στο θεό Διόνυσο.
Στη συνέχεια ερχόταν άλλος με κάνιστρο από λυγαριά γεμάτο με ξερά σύκα και τελικά εκείνος που περιέφερε ψηλά πάνω σε κοντάρι το φαλλό , το κατεξοχήν σύμβολο των γονιμοποιητικών δυνάμεων. Για την πομπή αυτή στην αρχαία απλή και τη μεταγενέστερη πολυτελή της μορφή μάς μιλά ο Πλούταρχος στο έργο του ” Περί φιλοπλουτίας” 527d :
”… , όρα μη πομπήν επαινούντι και πανήγυριν μάλλον ή βίον έοικας. η πάτριος των Διονυσίων εορτή το παλαιόν επέμπετο δημοτικώς και ιλαρώς˙ αμφορεύς οίνου και κληματίς, είτα τράγον τις είλκεν, άλλος ισχάδων άρριχον ηκολούθει κομίζων, επί πάσι δ’ ο φαλλός. αλλά νυν ταύτα παρεώραται και ηφάνισται χρυσωμάτων παραφερομένων και ιματίων πολυτελών και ζευγών ελαυνομένων και προσωπείων ˙ ούτω τα αναγκαία του πλούτου και χρήσιμα τοις αχρήστοις κατακέχωσται και τοις περιττοίς.”
Η φαλλική πομπή απέβλεπε στη μεταβίβαση των γονιμοποιητικών δυνάμεων, που συμβόλιζε ο φαλλός, στη γη και στην ενεργοποίηση των παραγωγικών της δυνάμεων για μια νέα χρονιά με καλή σοδειά. Η τιμητική για το θεό Διόνυσο πομπή με το φαλλό μπροστά αναρτημένο πάνω σε κοντάρι λεγόταν Φαλληφόρια ή Φαλλαγώγια.
Οι εορταστές που μετείχαν σ’ αυτήν μεταμφιέζονταν, έβαφαν τα πρόσωπά τους ή φορούσαν προσωπίδες, στεφανώνονταν με στεφάνια από κισσό και είχαν αναρτημένους από το λαιμό και τη μέση τους φαλλούς.
Ευθυμούσαν πίνοντας από το νέο κρασί της χρονιάς, τραγουδούσαν βωμολοχικά και περιπαιχτικά τραγούδια, τα λεγόμενα φαλλικά, και χόρευαν κωμικούς χορούς. Οι εορταστικές εκδηλώσεις αυτού του είδους αποτέλεσαν τον πυρήνα για την γένεση της κωμωδίας.
Ο Αριστοτέλης στο σύγγραμμά του “Περί ποιητικής” αναφέρει πως η κωμωδία προήρθε από τους “εξάρχοντας τα φαλλικά” , από εκείνους δηλαδή που στα φαλλικά τραγούδια έκαναν την αρχή κι ακολουθούσαν οι άλλοι απαντώντας ή επαναλαμβάνοντας ( Αριστοτέλους Περί ποιητικής 1449a, στίχοι 9-15):
”Γενομένης δ’ ουν απ’ αρχής αυτοσχεδιαστικής και αυτή και η κωμωδία, και η μεν από των εξαρχόντων τον διθύραμβον, η δε από των τα φαλλικά, α έτι και νυν εν πολλαίς των πόλεων διαμένει νομιζόμενα, κατά μικρόν ηυξήθη, προαγόντων όσον εγίγνετο φανερόν αυτής, και πολλάς μεταβολάς μεταβαλούσα η τραγωδία επαύσατο, επεί έσχε την αυτής φύσιν.”
Στις εορταστικές εκδηλώσεις των μικρών Διονυσίων περιλαμβάνονταν και λαϊκά παιχνίδια με κυριότερο εκείνο του ασκωλιασμού . Σ’ αυτό κάποιος πηδούσε πάνω σε ασκό από δέρμα τράγου αλειμμένο με λάδι και προσπαθούσε να κρατήσει ισορροπία, πράγμα που δεν ήταν εύκολο να το καταφέρει και πέφτοντας προκαλούσε το γέλιο των θεατών.
[Πηγή]
Το είδαμε εδώ
Οι απόψεις του ιστολογίου μας δεν συμπίπτουν απαραίτητα με το περιεχόμενο των άρθρων που δημοσιεύουμε
