Έχει υψόμετρο 811 μέτρα και σημαντικό ρόλο στην περιοχή, καθώς το ανθρωπόμορφο σχήμα του έχει δημιουργήσει μύθους για τον ρόλο του βουνού από την Μινωική εποχή.
Ο Γιούχτας έπαιζε σημαντικό ρόλο στην Μινωική ναυσιπλοΐα καθώς είναι το πρώτο βουνό που φαινόταν για όσους ερχόταν στην Κνωσσό. Στον Γιούχτα υπάρχει συνεχής παρουσία του Ανθρώπου από την Νεολιθική εποχή.
Στην Μινωική περίοδο υπήρξε ιερό βουνό και έχουν ανακαλυφθεί αξιόλογoι αρχαιολογικοί χώροι με ανεκτίμητης αξίας ευρήματα, όπως τα ανεμόσπηλια, το ιερό κορυφής, το χωστό νερό, και ο στραβομύτης.
Στην κορυφή του είχε οικοδομηθεί ιερός οίκος 8Χ5μ. με περίβολο που είχε κυκλώπειο τείχος, μέσα στο ιερό του οποίου ανακαλύφθηκαν λατρευτικά είδωλα ανδρών και γυναικών και αναθηματικά μέλη.
Στη βόρεια πλευρά του Γιούχτα, στη θέση Ανεμόσπηλια, ανασκάφηκε μινωϊκό ιερό που καταστράφηκε από σεισμό, μέσα στο οποίο βρέθηκαν τέσσερεις ανθρώπινοι σκελετοί, από τους οποίους ο ένας σε ειδική θέση και στάση. Είναι πιθανό ότι εκείνη τη στιγμή τελούνταν ανθρωποθυσία.
Κατά την μυθολογία εδώ βρισκόταν ο τάφος του Δια
Το γεγονός αυτό ενισχύεται από την κορυφογραμμή του που θυμίζει έντονα ανθρώπινο πρόσωπο, αν το κοιτάξεις από βορειοδυτικά. Το “πρόσωπο” είναι ξαπλωμένο και κοιτάζει τον Κρητικό ουρανό.
Το όνομα του βουνού ήταν “Ιυττός” (Κνωσσία Δίκτη) στην αρχαιότητα. Το όνομα Γιούχτας αποτελεί παραφθορά του Λατινικού Γιούπιτερ που σημαίνει Δίας ακόμα όμως και το Ιυττός μπορεί με παράφραση να γίνει Γιούχτας (Ιυττός, Ιυκτός, Γιούκτας).
Η πίστη των Μινωιτών για την θεά της φυσικής ευφορίας που πέθαινε και αναγεννιόταν κάθε χρόνο συνεχίστηκε επηρεασμένη από την αρχαία Ελλάδα με την γέννηση του Δία στο νησί και μετά με την μεταφορά της Ευρώπης.
Εδώ μετά την αρπαγή της γέννησε τους δυο γιους του Δία, τον Μίνωα και το Ροδάμανθο τους βασιλιάδες της Κρήτης. Οι Κρητικοί αντίθετα από τους Έλληνες πίστευαν ότι ο Δίας δεν είναι αθάνατος αλλά πεθαίνει κι ανασταίνεται κάθε χρόνο συμβολίζοντας την δύναμη της φύσης που αναγεννιέται κάθε άνοιξη.
Ο Γιούχτας ήταν ιερό βουνό και ένα από τα σημαντικότερα ιερά κορυφής του μινωικού πολιτισμού. Εκεί βρέθηκε ναός 3700 ετών και 4 βωμοί ήταν κάτι σαν η ακρόπολη της Κνωσού. Ο Γιούχτας λοιπόν ένα μυθικό ανθρωπόμορφο βουνό που συμβολίζει τον τάφο του Δία, πατέρα θεών.
[Πηγή]
Το είδαμε εδώ