Εκεί, υπάρχει ένα μνημείο που έστησε το κόμμα των Αλβανοτσάμηδων, όπου εκπρόσωποί του κατάθεσαν στεφάνια και λουλούδια. Ο πρόεδρος του κόμματος PDIU, Σπετίμ Ίντιζι, επανέλαβε τις γνωστές ανιστόρητες κορώνες, περί αναγνωρίσεως της υποτιθέμενης γενοκτονίας και διεκδικήσεως των περιουσιών τους στην Ελλάδα.
Ωστόσο πολλοί Αλβανοί αυτή τη φορά γύρισαν την πλάτη στους «Τσάμηδες». Τους αγνόησαν πολίτες και αλβανικά μέσα ενημέρωσης, χαρακτηρίζοντάς τους ακραίους εθνικιστές!
Έκαιγαν σπίτια με τους Ναζί!
Ανεξάρτητα από τις ορέξεις των «Τσάμηδων», στην εφημερίδα των Τιράνων «Bashkimi i Kombit», στις 14.3.1944, δημοσιεύθηκαν οι κοινές ενέργειες των «Τσάμηδων» με τους Ναζί, το Φεβρουάριο του 1944, που είχαν ως τραγικό αποτέλεσμα την πυρπόληση 25.000 σπιτιών και τη δημιουργία 100.000 προσφύγων.
Μετά την αποχώρηση των Γερμανών, οι Τσάμηδες συναισθανόμενοι τις συνέπειες από την συμπεριφορά τους στη διάρκεια της κατοχής, αναζήτησαν προστασία στην Αλβανία, και 18.000 άτομα, εγκατέλειψαν την Ελλάδα, ενώ με βάση τα στοιχεία της απογραφής της 7/4/1951, είχαν παραμείνει στην Ελλάδα 123 Τσάμηδες.
1.700 καταδικάστηκαν σε θάνατο!
Στη συνέχεια οι Τσάμηδες κατηγορήθηκαν για αξιόποινες πράξεις και για συνεργασία με τις κατοχικές δυνάμεις. Το Ειδικό Δικαστήριο Δωσίλογων των Ιωαννίνων, εκδίδει μέχρι το 1948, χίλιες επτακόσιες και πλέον καταδικαστικές αποφάσεις εις βάρος των Τσάμηδων, με ποινή για πολλούς εξ αυτών το θάνατο.
Πραγματοποιήθηκε η απαλλοτρίωση και διανομή των περιουσιών των Τσάμηδων η οποία επεβλήθη από την ανάγκη εποικισμού των περιοχών, ενώ υλοποιήθηκε και η διαδικασία για την αφαίρεση της ιθαγένειας. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της Αλβανίας από τους Χότζα και Αλία το ζήτημα των Τσάμηδων πέρασε ουσιαστικά στο περιθώριο.
Μάλιστα, ο Χότζα αντιμετώπισε στην αρχή τους Τσάμηδες με δυσπιστία, αφού θεωρήθηκαν συνεργάτες των Ιταλών και γι’ αυτό ένα μέρος τους μετακινήθηκε προς τα βόρεια της χώρας.
Μετά από όλο αυτό το διάστημα της σιωπής γύρω από τους Τσάμηδες, με την πτώση του κομμουνισμού στην Αλβανία το 1991, το ζήτημά τους ανασύρουν στην επικαιρότητα οι Αλβανοί κάθε φορά που ανακύπτει κλίμα έντασης στις σχέσεις Ελλάδας - Αλβανίας.
[Πηγή]