.

Τρίτη 17 Μαρτίου 2015

Ο «υπηρέτης» που βγήκε από το…κουπί!


Η λέξη «υπηρέτης» είναι μια λέξη που χρησιμοποιούμε από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα. Ωστόσο, πόσοι από εμάς γνωρίζουν πως προέκυψε από την… κωπηλασία; «Ἐρέσσω / ἐρέττω» σημαίνει: κωπηλατώ....

Από εκεί προκύπτει ο «ἐρέτης» (κωπηλάτης) και το «ἐρετμόν» (κουπί).

Η πρόθεση «ὑπό» μας φανερώνει την ιδιότητα του να είναι κάτι ή κάποιος «κάτω από» κάτι ή κάποιον.

Επειδή στα πλοία κάποιοι ερέτες ήταν υπό τις διαταγές άλλων ανωτέρων τους ερετών, ονομάζονταν «ὑπηρέτες» (ὑπό + ἐρέτης).

Εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε πώς απεδόθη στην λέξη και η σημερινή της έννοια – μπορεί ο υπηρέτης από τα πλοία να μεταφέρθηκε στις οικίες, αλλά σημαίνει το ίδιο πράγμα: αυτόν που δέχεται εντολές από ανωτέρους ώστε να φέρει την δουλειά του εις πέρας.

Όσον αφορά το «ἐρετμόν» (κουπί), το επάνω μέρος του από το οποίο το «αρπάζουμε» (αρπάζω = «κάπτω», εξ” ου και το αγγλικό «capture»), λέγεται «κώπη» = κουπί (το «ω» πολύ συχνά μετατρέπεται σε «ου», πρβλ. «κώνωψ» = κουνούπι), ενώ το κάτω πλατύ μέρος του λέγεται «πηδόν» (εξ” ου και «πηδάλιον»).

Ελένη Ωρείθυια Κουλιζάκη

[Πηγή]

Το είδαμε εδώ