Από που προήλθε το: "Γ@μw το φελέκι μου".

Τι είναι το Φελέκι;

Tην τύχη του βλαστημάει κανείς όταν μελετάει το φελέκι του. Στο λεξικό Μπαμπινιώτη., το φελέκι έρχεται από το τουρκικό felek που σημαίνει την τύχη. Άρα την τύχη του βλαστημάει κανείς όταν μελετάει το φελέκι του, κι ας μην το ξέρει....

Παρόμοια βλαστήμια έχουν κι οι Τούρκοι: kahpe felek, που θα πει, πουτ@ν@ τύχη.

Το felek προέρχεται από το αραβικό falak που σημαίνει «ουράνια σφαίρα» (η έννοια της τύχης αναπτύχθηκε δευτερογενώς, μέσω της αστρολογίας). Όσοι ενδιαφέρονται για την περαιτέρω ετυμολογία, ας ανατρέξουν στην Εγκυκλοπαίδεια του Ισλάμ, στο λήμμα falak.

Ωστόσο, δεν τελειώσαμε. Στο διήγημά του «Ο ξεπεσμένος δερβίσης», ο Παπαδιαμάντης βάζει τον ήρωα του διηγήματος να επαναλαμβάνει κάθε τόσο Μπου ντουνιά τσαρκ φιλέκ, που το μεταφράζει, μέσα στο διήγημα: Αυτός ο κόσμος είναι σφαίρα και γυρίζει.

Η παροιμία έχει και δεύτερο μισό, που επίσης ακούγεται στο ίδιο διήγημα: Ασκ ολσούν τσιβιρινέκ, που ο Παπαδιαμάντης το μεταφράζει Χαρά σ’ εκείνον που ξέρει να τον γυρίζει.

Στο γλωσσάρι της κριτικής έκδοσης των Απάντων (επιμ. Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλου) υποδεικνύεται η σωστή μορφή της τουρκικής παροιμίας: Bu dünya çarkifelek tir, aşk olsun çevirene, που θα το μεταφράζαμε: Αυτός ο κόσμος είναι τροχός της τύχης, καλότυχος όποιος ξέρει να τον γυρίζει. Τσαρκ είναι ο τροχός· η τηλεοπτική εκπομπή Τροχός της τύχης (Wheel of Fortune) έχει στα τουρκικά τον τίτλο çarki felek.

Ανακεφαλαιώνω: φελέκι σημαίνει τύχη, είναι λέξη αραβικής προέλευσης με αστρολογικό και κοσμολογικό περιεχόμενο. Στον τόμο «Φώτα ολόφωτα» με δοκίμια για τον Παπαδιαμάντη, που εξέδωσε το ΕΛΙΑ, υπάρχει ολόκληρη ανάλυση για τη βρισιά «το φελέκι σου», κάτω από αυτό το πρίσμα.

[Πηγή]