Σάββατο 31 Μαΐου 2014

1961: Η Ελληνική επιχείρηση ανακατάληψης της νήσου Σάσωνος που δεν έγινε ποτέ


Η νήσος Σάσων, που ιστορικά και γεωγραφικά ανήκει στο σύμπλεγμα των Iονίων νήσων, βρίσκεται στην είσοδο του κόλπου της Αυλώνας και αποτελεί μέγιστης σημασίας στρατηγικό σημείο καθώς ελέγχει τα στενά του Οτράντο....

Το βραχώδες νησί έκτασης 4,5 τ.χλμ παραχωρείται με την Συνθήκη του Λονδίνου (1864) μαζί με τα νησιά του Ιονίου στην Ελλάδα όμως η ελληνική κυβέρνηση αδρανεί και η Σάσων... εμφανίζεται να αποτελεί τουρκικό έδαφος, καθώς οι Τούρκοι κατείχαν τη πόλη της Αυλώνας.

Το 1912 ο Αντιπλοίαρχος Kων/νος Γεωργαντάς, κυβερνήτης του ΠΗΝΕΙΟΣ, υψώνει στη Σάσωνα την Ελληνική Σημαία και αποβιβάζει άγημα 25 στρατιωτών. Το 1914 με νόμο της κυβέρνησης Βενιζέλου η Σάσων μεταβιβάζεται στην Αλβανία και απομακρύνεται η Ελληνική Σημαία.

Λίγες μέρες μετά, οι λιγοστές οικογένειες Ελληνόβλαχων βοσκών που κατοικούσαν το νησί σφαγιάζονται από τους Αλβανούς. Στη συνέχεια η νήσος καταλαμβάνεται από την Ιταλία και τη Γερμανία, αποτελώντας βάση υποβρυχίων κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Με την υπογραφή της Συνθήκης των Παρισίων το 1947 η Ελλάδα προχωρά στη προσάρτηση των Δωδεκανήσων, όχι όμως και της Βορείου Ηπείρου, την οποία είχε απελευθερώσει ο Ελληνικός Στρατός με βαρύ φόρο αίματος.



Το 1951 κατασκευάζεται ναυτική βάση με υπόγειες εγκαταστάσεις για τα πυρηνικά υποβρύχια του σοβιετικού στόλου. Στις 3 Δεκεμβρίου 1961 επέρχεται ρήξη των σχέσεων ΕΣΣΔ και Αλβανίας και διακόπτονται οι μεταξύ τους διπλωματικές σχέσεις.

Τα Τίρανα απελαύνουν αστραπιαία όλους τους σοβιετικούς συμβούλους, προσχωρούν σε επιστράτευση εφέδρων και κλείνουν τη ναυτική βάση, κατάσχοντας μάλιστα όλο το στρατιωτικό υλικό σοβιετικής προέλευσης που υπήρχε εκεί. Η Αλβανία παύει να είναι μέλος του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

Η εξέλιξη αυτή κινητοποιεί την ελληνική πλευρά που αναγνωρίζει τη γεωστρατηγική σημασία της νήσου. Το 1962 οργανώνεται επιχείρηση ανακατάληψης της νήσου Σάσων με το κωδικό όνομα «ΑΝΤΙΠΑΤΡΕΙΑ» από την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών σε συνεργασία με τις Ειδικές Δυνάμεις του Ελληνικού Στρατού.

Αντικειμενικός σκοπός της επιχείρησης είναι η ανακατάληψη της νήσου Σάσωνος, αν και αναφορές ήθελαν να αποτελεί προπομπό για την αναίμακτη ανακατάληψη της Βορείου Ηπείρου.

Στο κέντρο: ο Κωνσταντίνος Γίγας τον Μάρτιο του 1961 στην Μονή Σπαρμού στον Όλυμπο.

Ο Κωνσταντίνος Γίγας, στέλεχος των ελληνικών υπηρεσιών πληροφοριών, πραγματοποιεί δεκάδες αποστολές στην ευρύτερη ζώνη μεταξύ Σάσωνος και περιοχών της Β. Ηπείρου. Στην προετοιμασία της επιχείρησης, που κρατήθηκε μυστική από την τότε πολιτική ηγεσία, καθοριστικό ρόλο παίζουν ο διοικητής των ΛΟΚ Αντιστράτηγος Κ. Κόλλιας, ο αρχηγός της ΚΥΠ Αλ. Νάτσινας, ο Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κων. Δόβας αλλά και ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ - τότε μητροπολίτης Ιωαννίνων που ανέλαβε το συντονισμό των Βορειοηπειρωτών και των Ελλαδιτών εθελοντών.

Σε κρίσιμο σημείο, το όλο θέμα "διαρρέει" με αποτέλεσμα τη ματαίωση της επιχείρησης. Ένας από τους αλεξιπτωτιστές των Eιδικών Δυνάμεων, πικραμένος που δεν πραγματοποιήθηκε η αποστολή και που προδόθηκε πριν ολοκληρωθεί, αυτοκτονεί.

Η επιχείρηση ήρθε στο φως της δημοσιότητας μόλις το 1998, όταν η Ιταλία αγοράζει τη Σάσωνα από την Αλβανία έναντι 57 δις δραχμών... 


aftonomi.gr

Το είδαμε εδώ