ΑΠΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ 1631
Από το βιβλίο του Μητροπολίτου Δωρόθεου Μονεμβασίας που γράφτηκε το 1631:
1. Είχεν ο βασιλέας έναν καθρέφτην μέγαν και θαυμαστόν, τον οποίον τον έκαμε με αστρονομικήν τέχνην, και εκεί μέσα έβλεπες όλον τον Κόσμον, τους Βασιλείς, τους Αφέντας, τους Στρατηγούς, τα φουσάτα, τα άλογα, τα άρματα, τα Κάστρη, τας χώρας, και ό, τι ήθελες και επεθύμεις να ιδείς εις άλλον Κόσμον, υπήγενες και το έβλεπες εις τον καθρέφτην, καθώς να ήσουν και εις τον Κόσμον εκείνον να το έβλεπες.
2. Έκαμε έναν πλάτανον μεγάλον ολόχρυσον και έκαμεν και πάσας γενεάς πουλί και έβαλεν τα απάνω. Έκαμε και δύο λεοντάρια και όρνεα και όργανα, και άλλα διάφορα έργα ολόχρυσα εις το σφυρί και το αμόνι φτιαγμένον το χρυσάφι. Και όταν ήθελεν δώσει ο άνεμος εσείετο ο πλάτανος και εσείοντο και τα πουλιά και ελάλει καθ ΄ένα την φωνή του. Ομοιώς έπαιζαν και τα όργανα με τον άνεμον και όλα τα έργα όπου είχε καμωμένα και ήταν υπερθαύμαστον έργο να το βλέπει τινάς, ή να το ακούει. Και τούτα ήταν ποιήματα του Λέοντος του Σοφού με τέχνην αστρονομικήν.
3. Και αυτόν τον χρόνον εφάνη μια γυναίκα από την Κιλικίαν και ήτον μεγάλοι ωσάν εκείνοι οι παλαιοί Γίγαντες και ήτον υψηλότερην από τον υψηλότατον άνθρωπον όπου ευρίσκεται εις τον Κόσμον πήχην μιαν, και πλατειάν πολλά εις το κορμί. Και επερπάτειεν από κάστρο εις κάστρον και έπαιρνεν από κάθε εργαστήρι και μια φόλαν.Και έγινε σεισμός μέγας και η Κωνσταντινούπολις εις πολλά μέρη εχάλασενΤότε εφάνη αστήρ απάνω εις την Πόρταν την χάλκινην του παλατιού και εστάθη μέρας κς ΄.
4. Τω δε ιη ΄ χρόνω της αυτού βασιλείας, εφάνησαν εις τον Νείλον ποταμόν, εις το μέρος όπου ανατέλει ο ήλιος, δύο ζώα και είχαν ανθρώπου μορφήν, το ένα αρσενικόν και το άλλον θυληκόν. Και εστάθησαν θ ΄ ώραις έξω από τον ποταμόν έως ού τα είδε ο λαός όλος. Και εβγήκαν ως κροκόδειλοι και έφαγαν πολλούς ανθρώπους.
5. Οι Σαυρομάται είναι έθνος μικρόν και ελεεινόν και έκαμαν πόλεμον εις τους Ρωμαίους και ενικήθησαν οι Σαυρομάται νίκην μεγάλην και έστειλαν Αποκρισιάριους εις τους Ρωμαίους ζητούντες αγάπην. Και ιδών αυτούς ο Βασιλεύς ηρώτησεν αυτούς εάν όλοι οι Σαυρομάται είναι ούτως ταπεινοί και ελεεινοί εις τα κορμιά αυτών ωσάν αυτούς. Οι δε Σαυρομάται απεκρίθησαν ότι εμείς ήμεθεν οι καλλιώτεροι και μεγαλύτεροι εις θεωρίαν από τους άλλους όλους. Τότε ο Βασιλεύς έκραξε φωνή μεγάλη και είπεν. Εις κακήν τύχην των Ρωμαίων εβασίλευσεν Ουαλεντινιανός, εαν οι Σαυρομάται τοιούτοι μικροί και άτυχοι μάχονται τους ενδοξότατους Ρωμαίους. Τι κάμνει χρείαν να λέγομεν δια άλλους μεγάλους και ανδρείους Και εκτύπησε τας παλάμας αυτού μεγάλως και από την βίαν της φωνής του και του μεγάλου χτύπου των χειρών του ερράγη μια φλέβα και έδραμεν αίμα πολύ και απέθανεν εις ένα Καστέλλι (κάστρο)της Γαλλίας.
6. Και ευρισκομένου τούτου (του Ιουλιανού) εις την Περσίαν, έπεμψε Δαίμονα εις την Δύσιν δια χρείαν αυτού, δια να του φέρει μαντάτα. Και εις την στράτα αυτού ήτον ένας αγιότατος Καλόγηρος και εκαθέζετο εκεί. Και ως είδε τον Δαίμοναν έκαμεν την προσευχήν του και δεν τον άφησε να περάσει και γύρισε χωρίς απόκρισιν εις τον Ιουλιανόν. Και ηρώτησεν αυτόν δια τι άργησεν τόσον και απόκρισιν δεν του ήφερεν. Ο δε Δαίμων λέγει πρός αυτόν, η αιτία όπου άργησα και έργο δεν έκαμα να φέρω απόκρισιν, ότι ωσάν απέργουν να υπάγω,εστάθη Μοναχός τις ονόματι Πόπλιος και με προσευχή πέντε νυχθήμερα εις τον Θεόν δεν με άφηκε να περάσω και να κάμω το θέλημά σου.
7. Και άλλους πολλούς ανθρώπους εφόνευσε ο Ιουλιανός εις το όνομα του Ποσειδώνος και των άλλων Δαιμόνων. (οι άνθρωποι παλιά θεωρούσαν τους νεφελίμ ως δαιμονικά όντα και έτσι τους ονόμαζαν όλους δαίμονες και το ον που ονομάζεται Δαίμονας στο κείμενο 6 είναι Νεφελίμ ουσιαστικά).
8. Εγεννήθην δε και εις την Αντιόχειαν παιδί και είχεν εις την μέσην του μετώπου οφθαλμόν ένα. Είχε δε χείρας τέσσερας και πόδας τέσσερας.
9. Έλληνες, Γίγαντες, Σαυρομάται, Μονοκέρατοι, Παφλαγόνες, Πέρσαι, Τάταροι, Κυνοκέφαλοι,Πίθηκοι, Αιθίοπες, Αιγύπτιοι (μερικά από τα γένη που ζούσαν τότε στον κόσμο.
10. Εν των Καπιτώλιω της Ρώμης είχε κάτω τριακόσια εξήντα πέντε, και κάτω του σκαλουνιού ήτον ένας μέγας Δράκων του οποίου οι ειδωλολάτρες έκαμαν θυσίες. Και εαν είχε τύχη να πέσει εκεί τινάς τον έτρωγε. Και ο Άγιος Σιλβέστρος εκατέβη εκεί και ήυρε μικρότερον κατοικητήριον και είχε πόρτας χαλκάς και ειπόντος το όνομα του Χριστού εσφράγισε τις πόρτας και ο Δράκων εκλείσθη εις εκείνον τον τόπον.
11. Έκανε ο Λέων ο Σοφός και μιαν μαρμαρένιαν χελώναν άλλοι λέγουν δύο και εφιλοκαλούσαν πάσαν ύλη που έβρισκαν και έτρωγαν την. Και ωσάν ήθελαν γεμίση έτρεχαν και τα ξερνούσαν εις την θάλασσαν και καμιάν απαστριάν δεν άφηναν εις την Πόλιν.
12. Τη αυτή ημέρα εγεννήθη και ένα σκυλί με ποδάρια έξι και κεφάλι λεονταριού και έγινεν μεγάλο πολλά.
13. Από τον παλαιό συναξαριστή με τίτλο Νέος Παράδεισος.Περιπάτων ών κατά την οδόν ο Άγιος Αντώνιος είδεν ένα ζώον όπου το κράζουν οι παλαιοί Ιπποκένταυρον και από την μέση και πάνω ήτον άνθρωπος και από την μέση και κάτω ήτον άλογον. Ο δε Αντώνιος μηδέ ταραχθείς εις τούτον το παράξενον θεαμα ηρώτησεν αυτόν.
Είπε μοι που κατοικεί ο δούλος του Θεού Παύλος Ούτος έδειξε με την χείραν του την δεξιάν ερμηνεύοντας την οδόν με φωνή άναθρη. Περιπάτων πάλιν εις μιαν λαγκάδαν είδεν άλλο παρόμοιον θέαμα.Ηγούν ένα μικρό ανθρωπάριο ώσπερ πίθηκα και είχεν εις την κεφαλήν αυτού κέρατα και τα ποδάρια του ήσαν ωσάν της αίγας και τούτο κράζουν οι παλαιοί Σάτυρον. Και δειλιώντας πάλιν ο άγιος ρώτησε αυτόν, τίς ήτον Και είπεν, Σάτυρος ονομάζομαι και κατοικώ εις ταύτην την έρημο και είμι ένας από αυτούς που προσκυνούσιν ανόητα δια θεούς οι πεπλανημένοι ειδωλολάτρες.
[Πηγή]
