Σε ηλικία δέκα ετών έμεινε ορφα νός και στα δεκαπέντε του χρόνια ήταν καπετάνιος. Θα αναφερθούμε συνοπτικά στην άγνωστη ναυτι κή του δράση. Πριν από την Επανάσταση του Εικο σιένα έγινε κουρσάρος. Ο Κολοκοτρώνης εκπαιδεύ τηκε ως θαλασσινός όταν βρισκόταν στη Μάνη και συχνά εγκατέλειπε τα κατσάβραχα, για να πιάσει το τιμόνι και να κάνει τα πειρατικά του «ρεσάλτα» κρα τώντας το «σαλτιρμά» (μαχαίρι) στα δόντια του και το «λεμπούτι» (κεφαλοθραύστη) στο χέρι.
Μια δράση που ξετυλίγεται στα προεπαναστατι κά χρόνια όταν ο κλέφτης του Μοριά έγινε κουρσά ρος στα πέλαγα και πολέμησε τον Τούρκο με ορμη τήριο τη Μάνη και τα Επτάνησα. ‘Όταν ήταν στη Ζά κυνθο, δέχτηκε να γίνει καπετάνιος σ’ ένα σεμπέκο -μίοτικο ιστιοφόρο- που το έλεγαν «Άγιος Γεώρ γιος», με ρώσικη σημαία. Έκανε κούρσο στα παρά λια της Αχαΐας. Ρημάζει τις αποθήκες του Σαΐτ Αγά και γυρίζει στη Ζάκυνθο με σκλάβους και πλιάτσι κα. Γι’ αυτό μετά τον έστειλαν στην «Ευαγγελί στρια», ναυαρχίδα του μικρού καταδρομικού στό λου που είχαν οι Έλληνες υπό ρωσική σημαία.
Κι ύστερα άνοιξε αλληλογραφία με τους αρματο λούς του Ολύμπου και τέλος αποφάσισε να φύγει α πό τα Επτάνησα με τον Κεφαλλονίτη καπετάν Αλε ξανδρή Ραυτόπουλο για τη Σκιάθο, τα «Ψαρά» της Θεσσαλίας. Έφτασε στην Άσπρη Θάλασσα (το Αι γαίο Πέλαγος) και ενώνοντας τη δική του πολεμική μοίρα «Μοριάς» με τα μαύρα καράβια των αρματοκουρσάρων του Ολύμπου, που συγκροτούσαν κατα δρομικό στόλο εβδομήντα περίπου πλοιαρίων με ε πτά μοίρες (Βάλτος, Μοριάς, Ρούμελη, Όλυμπος, Άσπρη Θάλασσα, Σκιάθος και Κασσάνδρα).
Αργότερα ως καπετάνιος κατήχησε διάφορους καπεταναίους σπετσιώτικων και υδραίικων καραβιών. Η κουρσάρικη περιπέτεια στην Άσπρη Θάλασσα του γαλβάνισε τον χαρακτήρα και του χάρισε εμπειρία για τις ευθύνες και τους αγώνες που θα τον περίμεναν με τον ξεσηκωμό του 1821. Όπως αναφέρει ο Ι. Πετρώφ (Περίδοξος Κλεφτουριά της Μακεδονίας, σελ. 139): «Ο κατά Θάλασσαν δεκάμηνος ούτος πόλεμος του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη διεξαχθείς υπό την σημαίαν των κορυφαίων της εποχής εκείνης αγωνιστών, Βλαχάβα και Νικοτσάρα, σπουδαίως ωφέλησε τον προκείμενον ήρωα, ενισχύσας την πολεμικήν αυτού δεινότητα και πείραν, προς τούτοις δε κατέστησαν αυτόν γνωστόν ανά τον αρματολικόν κόσμον και παρασκεύασεν αυτώ περίδαξον στάδιον της περαιτέρω δράσεως εν τω υπέρ εθνικής απελευθερώσεως αγώνα του 1821-1828».
Και όπως τονίζει ο καθηγητής Αχιλλέας Λαζάρου (Ο Θ. Κολοκοτρώνης και η Σύμπραξη με του Αρματολούς του Ολύμπου, σελ. 11): “Η γνωριμία του Κολοκοτρώνη με τους αρματολούς του Ολύμπου, Θεσσαλίας, Μακεδονίας και τους ναυτικούς των παραλίων και των νησιών του Βορείου Αιγαίου υπήρξε αληθινό αναβάπτισμα στις δροσοπηγές του εθνικισμού των Ελλήνων. Η δε πολεμική σύμπραξη του αποδείχθηκε ευεργετική, γιατί του χάρισε πρωτόγνωρες εμπειρίες και πλούσια βιώματα».
Κι όλα αυτά τα γράψαμε γιατί αρκετοί δεν γνωρίζουν ακόμα τη ναυτική του ζωή στα προεπαναστατικά χρόνια. Αυτός είναι και ο λόγος που αραδιάσαμε εξεπίτηδες τις διάφορες πηγές -κι άλλες που παραλείψαμε- που αναφέρουν τον Κολοκοτρώνη ως καπετάνιο και κουρσάρο, για να μη χαθεί από τη μνήμη μας, γιατί ένα έθνος που χάνει τη μνήμη του είναι ξοφλημένο και οδηγείται προς την υποδούλωση.
Η ιστορική μνήμη αποτελεί την επιβεβαίωση της βιολογικής συνέχειας του λαού μας μέσα στη διαδρομή των τριάντα αιώνων. Γονατίζουμε με σέβας και θαυμασμό σ’ αυτούς τους ανθρώπους που πάλεψαν με νύχια και δόντια για να μας λυτρώσουν από τη σκλαβιά. Ιδιαίτερα στη μεγάλη μορφή του Κολοκοτρώνη που με την αγράμματη σοφία του διδάσκει στους λαούς πώς οι σκλάβοι γίνονται ελεύθεροι. Πώς από τα κατσάβραχα αγκάλιασε τα κύματα.
Και κλείνω με τη συμβουλή του στους νέους: — «Η προκοπή σας και η μάθηση σας να μη γίνει σκερπάνι μόνο διά το άτομο σας, αλλά να κοιτάζει το καλό της Κοινότητας και μέσα στο καλό αυτό βρίσκεται και το δικό σας”.
Αυτά έγραψαν τις ένδοξες σελίδες που σημάδε ψαν τα προεπαναστατικά χρόνια και προετοίμασαν την εθνική μας απελευθέρωση.
Η κουρσάρικη περιπέτεια του καπετάν Θοδωρή στην Άσπρη Θάλασ σα του γαλβάνισε τον χαρακτήρα και του χάρισε εμπειρία για τις ευθύνες και τους αγώνες που θα τον περίμεναν για τον μεγάλο ξεσηκωμό του Εικο σιένα. Ο Καποδίστριας, δείχνοντας κάποτε τον Κο λοκοτρώνη στον Παρί ντε Βενσάν του είπε: «Να ο καινούργιος μας Οδυσσέας».
Κι αργότερα τόνιζε: «Εκατόν Έλληνες τα έβαλαν με πέντε χιλιάδες Τούρκους κι ένα καράβι με μια αρμάδα». Ήταν τότε που ήσαν μονιασμένοι οι Έλλη νες. Ακόμη την απόφαση των τολμηρών καπετάνιων ανέφερε στους στρατιώτες του για παράδειγμα:
«Ομοιάζομεν σαν να είναι εις ένα λιμένα πενήντα -εξήντα καράβια φορτωμένα, ένα από αυτά ξεκόβει, κάνει πανιά, πηγαίνει εις την δουλειά του με μια με γάλη φουρτούνα με μεγάλο άνεμο, πηγαίνει, πουλεί, κερδίζει, γυρίζει οπίσω σώον.
Τότε ακούς όλα τα επί λοιπα καράβια και λέγουν: “Ιδού άνθρωπος, ιδού πα λικάρια, ιδού φρόνιμος και όχι σαν εμείς οπού καθόμεθα έτσι δειλοί, χαϊμένοι”, και κατηγορούνται οι κα πεταναίοι ως ανάξιοι. Αν δεν ευδοκιμούσε το καράβι ήθελε ειπούν: “Μα τι τρελός να σηκωθεί με τέτοια φουρτούνα, με τέτοιον άνεμο, να χαθή ο παλιάνθρωπος» επήρε τον κόσμο εις τον λαιμό του”.
«Έτσι κι εμείς ξεκινήσαμε για να κάνουμε την Ε πανάσταση. Αν αποτυχαίναμε, τι κατάρες θα ακού γαμε! Αλλ’ έδωσε ο Θεός και πετύχαμε και φέραμε τη λευτεριά στην πατρίδα».
Γι’ αυτό, κάπου αλλού, έλεγε χαμογελώντας: «Ο κόσμος μάς έλεγε τρελούς. Ημείς αν δεν είμεθα τρε λοί δεν εκάναμεν την επανάστασιν…» και συμπλήρω νε: «Οι Έλληνες είναι τρελοί αλλά έχουν γνωστικό Θεό». Η κουρσάρικη σύμπραξη του αποδείχθηκε ευ εργετική γιατί του χάρισε πρωτόγνωρες εμπειρίες και πλούσια βιώματα.
Μάλιστα του χάρισε μια πολυ διάστατη σύνθεση: την παλικαριά του Αχιλλέα, τη σοφία του Νέστορα και την πανουργία του Οδυσ σέα. Γιατί είχε την καρδιά του λιονταριού, του αϊτού το μάτι, την πονηριά της αλεπούς, του λαγού το περ πάτημα και τον αιφνιδιασμό του κουρσάρου. Γι’ αυτό και αρκετά ελληνικά πλοία πήραν το όνομα του».
Γράφει ο ΝΙΚΟΣ Ι. ΚΩΣΤΑΡΑΣ
[Πηγή]
