Ωστόσο, οι εμπειρογνώμονες προς το παρόν δυσκολεύονται να κάνουν προβλέψεις σχετικά με το αν θα μπορέσει η νέα Σύμβαση να μειώσει τις παγκόσμιες ποσότητες αυτού του λαθρεμπορίου.
Το ζήτημα είναι ότι η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά. Λόγου χάριν στη Γερμανία κάθε 8 ώρες πεθαίνει ένας ασθενής, που βρίσκεται στη λίστα αναμονής για όργανα, όμως τελικά δεν ήρθε η σειρά του για να του δοθεί δεύτερη ευκαιρία για ζωή.
Πρέπει να πούμε ότι σήμερα το ένα πέμπτο των ανήλικων Γερμανών ήδη διαθέτει «ταυτότητα δωρητή οργάνων», δηλαδή έγγραφο που επιβεβαιώνει την προθυμία του κατόχου του να θυσιάσει τα όργανά του μετά το θάνατο. Πολλοί εμπειρογνώμονες θεωρούν ότι αυτό αποτελεί πραγματικό μέσο μείωσης της εγκληματικής πίεσης στην αγορά οργάνων. Στο θέμα αναφέρεται ο πολιτικός αναλυτής Σεργκέι Μάρκοφ:
- Νομίζω ότι θα μπορούσε να υπάρξει η ακόλουθη λύση: κάθε άνθρωπος μόλις ενηλικιωθεί υπογραφεί συμφωνία με το κράτος ότι τα όργανά του μπορούν να αφαιρεθούν σε περίπτωση τραγικού θανάτου. Αν ο άνθρωπος δεν υπογραφεί τέτοια συμφωνία, χάνει το δικαίωμα στη μεταμόσχευση οργάνων άλλων ανθρώπων στα πλαίσια της επίσημης ιατρικής. Με άλλα λόγια, μόνο όσοι είναι πρόθυμοι να θυσιάσουν τα όργανα τους για άλλους ανθρώπους, μπορούν να υπολογίζουν σε παρόμοια στάση προς τον εαυτό τους.
Πάντως, ακόμα και αν κάθε κάτοικος της Γερμανίας λάβει «ταυτότητα δωρητή», τα όργανα δεν θα αρκούν για όλους τους ασθενείς που τα έχουν ανάγκη, διαπιστώνουν οι ειδικοί. Και οι νόμοι της αγοράς είναι αλύπητοι: εκεί όπου υπάρχει έλλειψη, ανθίζει το λαθρεμπόριο. Η διακίνηση οργάνων στον κόσμο πραγματοποιείται βάσει του σχήματος: από τα νότια - στα βόρεια, από τα ανατολικά - στα δυτικά, από τις φτωχές περιοχές – στις πλούσιες. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί ότι ετήσια στη μαύρη αγορά γίνονται 10 χιλιάδες εγχειρήσεις αυτού του τύπου. Στο θέμα αναφέρεται η δικηγόρος Ιρίνα Φιλάτοβα:
- Για μια νόμιμη εγχείρηση δίνουν τη συγκατάθεσή τους είτε οι ίδιοι οι δότες, είτε οι συγγενείς τους μετά το θάνατο τους. Το βασικό μέρος των εγχειρήσεων γίνεται παράνομα. Σχετικά στατιστικά στοιχεία υπάρχουν, τουλάχιστον, για τα νεφρά. Πρόκειται για το βασικό όργανο, που υποβάλλεται σε μεταμόσχευση. Σε περίπου 60 χιλ. το χρόνο ανέρχονται μόνο οι γνωστές εγχειρήσεις. Και μόνο το 20% από αυτές γίνονται νόμιμα – με τη συγκατάθεση των δωρητών ή των συγγενών τους.
Κατα την άποψη των οργανώσεων προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το νόημα της Σύμβασης συνίσταται στην προστασία των δικαιωμάτων των φτωχών, έστω και αν ακόμα στην αρχή αυτή η προστασία θα είναι συμβολική. Ακριβώς οι άνθρωποι που βρίσκονται στο χείλος της φτώχειας και της αθλιότητας, γίνονται συχνότερα δωρητές οργάνων.
Το πρόβλημα ακόμα συνίσταται στο ότι η ποινική δίωξη των λαθρεμπόρων, των μεσιτών και των κυνηγών ανθρώπων οργάνων δεν μπορεί να επιλύσει το πρόβλημα. Σήμερα οι χειρούργοι, τα νοσοκομεία και οι ασφαλιστικές εταιρίες, που συμμετέχουν στη διαδικασία της μεταμόσχευσης, δηλώνουν ότι δεν υπόκεινται σε δικαστική δίωξη λόγω του ότι αυτοί δεν ελέγχουν την αγορά και οι ίδιοι συχνά εξαπατούνται. Όμως αυτό, βασικά, είναι πονηρό κόλπο. Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση πρέπει να αυξήσει την ευθύνη τους. Παρόλο που και αυτή δεν είναι καθόλου αρκετή για να αλλάξει ριζικά την κατάσταση.
Σεργκέι Ντουζ
[Πηγή]
