Ο θεός του φωτός, Απόλλων, ο γιος του Δία και της Λητώς, γεννήθηκε μαζί με την δίδυμη αδελφή του Άρτεμη, στις παρυφές του όρους Κύθνου, στο νησί της Δήλου. Σαν θεός του καθαρού φωτός, ήταν εχθρός του σκοταδιού, της αμάθειας και της κακότητας.Σύμφωνα με την παράδοση, όταν ήταν νεογέννητο μόνο μερικών ημερών, έφυγε από.... την Δήλο και έψαξε να βρει την κατάλληλη τοποθεσία για να κτίσει τον ναό του. Επισκέφθηκε σχεδόν ολόκληρη την Ελλάδα και όταν έφθασε στους πρόποδες του όρους Παρνασσού, έμεινε κατ' ενθουσιασμένος.
Η τοποθεσία όμως ανήκε στην θεά Γαία και προστατεύονταν από τον γιο της, τον Πύθωνα. Ο Απόλλων χρησιμοποιώντας το τόξο του και ένα αναμμένο δαυλό, σκότωσε τον Πύθωνα, πήρε υπό την κατοχή του την περιοχή και μετά έφυγε με την αδελφή του Άρτεμη για την Σικυώνα, για να εξαγνισθούν από τον φόνο. Στο μέρος της Ελληνιστικής πόλης κοντά στην Αγορά (η Αρχαία Ακρόπολη της Σικυώνος κατά τους χρόνους αυτούς), το επονομαζόμενο αργότερα "Φόβος", κατελήφθησαν από φόβο και έφυγαν για την Κρήτη.
Οι πρώτοι ιερείς του ναού ήταν Κρητικοί έμποροι, οι οποίοι ταξίδευαν από την Κνωσό στην Πύλο, αλλά ο θεός άλλαξε την πορεία του πλοίου τους και αγκυροβόλησαν στο λιμάνι της Κρίσσας.
Σύμφωνα με άλλη παράδοση, ο Απόλλων έφυγε από το όρος του Ολύμπου για να εξαγνισθεί από τον φόνο και πήγε να δουλέψει σαν υπηρέτης, στον βασιλιά Άδμητο των Φερών.
Όταν ο Απόλλων εξαγνίσθηκε, επέστρεψε στους Δελφούς στεφανωμένος με δάφνες από τα Τέμπη.
Σιγά-σιγά, σαν θεός του φωτός, ο οποίος διαπερνά το σκοτάδι, ο Απόλλων έγινε ο θεός της προφητείας. Πάντοτε δήλωνε την αλήθεια, χωρίς όμως να την φανερώνει, και οι απαντήσεις του ήταν διφορούμενες, μόνο σημεία, όπως έλεγε ο Ηράκλειτος:
"Ο κύριος στον οποίο ανήκει το μαντείο των Δελφών, ούτε φανερώνει την αλήθεια, ούτε την κρύβει, μόνο δίνει σημάδια".
Γνωστός με πολλά επίθετα, όπως Φοίβος, Λύκειος, Αγειεύς, Δελφίνος, κλπ., εορτάζονταν περισσότερο από κάθε άλλον θεό. Ως θεός του φωτός που δίνει ζωή, προάγοντας την υγεία και το καλώς έχει του ανθρώπου, εορτάζονταν στα Θαργέλια (τον Μάιο, στην Αθήνα), Δελφίνια (Αθήνα), Υακύνθια (Σπάρτα), Εκατόμβαια, η θυσία εκατό βοδιών στην Αθήνα (ο πρώτος μήνας του χρόνου, Εκατόμβαιος, ονομάζονταν από το γεγονός). Οι εορτές του, σαν θεός του φωτός, γίνονταν όλες την άνοιξη και το καλοκαίρι.
Εορτάζονταν όχι μόνο την εβδόμη μέρα του μηνός (τα γενέθλιά του), αλλά επίσης και η πρώτη μέρα κάθε μήνα, ήταν ιερή γι' αυτόν.
Ο Απόλλων ήταν ο θεός του φωτός, του πολιτισμού, της ηθικής, ο οποίος μάχονταν εναντίον κάθε βαρβαρότητας, αναρχίας και κακίας.
Ο θεός του εξαγνισμού, ήταν συνδεδεμένος πολύ και με τις καλές τέχνες. Ως θεός της μουσικής, παρουσιάζεται να παίζει την λύρα. Ήταν επίσης θεός του αγροτικού χορού, που περιείχε τραγούδι και μουσική.
Το είδαμε εδώ
