Ο ΑΚΕΡΑΙΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ
Την εικόνα του ακέραιου ανθρώπου την ιστόρησε μια για πάντα ο Όμηρος με το μύθο του Οδυσσέα. Του κλέφτη από μια σκοπιά. Του πανούργου, του απαρνητή των γυναικών και του γόη των τεράτων.
Εάν ο Οδυσσέας μας φαίνεται τέτοιος, υπάρχει ωστόσο και μια ηθική πλατύτερη από τη Χριστιανική. Μια ηθική που το ιστορικό της ξετύλιγμα το κατάντησε στο σημείο, ώστε η ανεπάρκεια της γνώσης και η αδυναμία της βούλησής μας να την έχουν παροπλίσει. Εννοώ την Eλληνική ηθική της ακμής που.... συμβατικά τελειώνει όταν ο Πυθαγόρας ο Ρηγίνος ετελείωνε στους Δελφούς τον Ηνίοχο το -476.
Ο Οδυσσέας δεν είναι ούτε της νύχτας ο φυγόδικος, ούτε ο ληστής της μέρας. Είναι ο έξυπνος με την αρχαϊκή σημασία της λέξης.
Ανήκει, δηλαδή, σε κείνη τη φυλή των ανθρώπων, που μιάς και βρέθηκαν έξω από τον παράδεισο με το απαγορευμένο δέντρο, μιας και βρέθηκαν έξω από το σύμπαν του ζώου θα λέγαμε με πνεύμα Eλληνικής θεολογίας, δεν άφησαν τον εαυτό τους να ξαναπέσει στο ζώο. Να ξανακοιμηθεί.
Λέγοντας πως ο Οδυσσέας είναι ο έξυπνος, εννοώ αυτή ακριβώς την αγρύπνια. Την εξυπνάδα, που είναι η κατάσταση έξω από τον ύπνο.
Κατά την έννοια ότι ο άρτιος άνθρωπος ενόσω ζει πεθαίνει θανάτους πολλούς, ο Οδυσσέας είχε πεθάνει μεσοπέλαγα. Αυτή μάλιστα η γνώση και η μελέτη θανάτου του έσωσε τη ζωή. Έτσι πρέπει να εξηγηθεί η σκηνή της συνάντησής του με τον Τειρεσία στον Άδη. Καθώς και οι νουθεσίες που τού 'δωκε ο μάντης για το υπόλοιπο του ταξιδιού.
Ωστόσο συλλογίζομαι πως στο ω της Οδύσσειας υπάρχει μια δεύτερη νέκυια. Εδώ ο Όμηρος μιλά για τη γνώση θανάτου όχι του ενός άγρυπνου αλλά των πολλών ανώνυμων κοιμισμένων. Αυτών που τους παρασταίνει σαν ορμαθούς νυχτερίδων. Το συμπέρασμα από τη σύγκριση ανάμεσα στις δύο νέκυιες είναι πως ό,τι μεταμόρφωσε τον Κανένα σε Οδυσσέα, ό,τι δηλαδή χάραξε το όνομά του άγνωστου άντρα στην πέτρινη μνήμη του χρόνου, ήταν η εξυπνάδα του.
Δ. Λιαντίνης.
http://www.liantinis.org/content.php?id=49
Το είδαμε εδώ