Τετάρτη 30 Μαρτίου 2011

ΟΨΑΡΙΟΝ

Πως φτάσαμε στο ψάρι...

Οι αρχαίοι Αθηναίοι φημίζονταν για τη λιτότητά τους, οι Σπαρτιάτες για το μέλανα ζωμόν τους και οι Βοιωτοί για τη λαιμαργία τους.
Από την εποχή του Ομήρου, καθημερινή βασική τροφή ήταν η μάζα, αλεύρι από κριθάρι ζυμωμένο σε μικρά κομμάτια, ή ο άρτος, ψωμί από σιτάρι, που το έτρωγαν κυρίως στις γιορτές. Κάθε στερεή τροφή που συνόδευε το ψωμί ονομαζόταν όψον, π.χ χόρτα, κρεμμύδια, ελιές, κρέας, ψάρια, φρούτα, γλυκίσματα. Επίσης έτρωγαν κουκιά και φακές, που τα μαγείρευαν, συνήθως, σαν πουρέ (έτνος). Δεν έλειπαν βέβαια τα σκόρδα ή το τυρί, με τα οποία.... τρέφονταν και οι στρατιώτες. Το κρέας οι φτωχοί το έτρωγαν σπάνια, γιατί ήταν ακριβό. Εξαίρεση γινόταν με το χοιρινό, που ήταν φτηνό.
Οι εύποροι Αθηναίοι που είχαν τις επαύλεις τους στην ύπαιθρο, έτρωγαν συχνά πουλερικά, χοιρινό, κατσίκια, αρνιά και κυνήγι. Επειδή, πάντως, τα ψάρια συνόδευαν κυρίως το ψωμί στο όψον, σιγά-σιγά με την παραγωγική κατάληση -άριον, σχηματίστηκε η λέξη οψάριον στη σημασία του ψαριού.
Έτρωγαν όμως και άλλα θαλασσινά, όπως κοχύλια, μαλάκια, σουπιές, καλαμάρια ή και χέλια από τη λίμνη Κωπαΐδα. Έμποροι παστών (τάριχος) πουλούσαν ψάρια και κρέας διατηρημένα μέσα στη σαλαμούρα ή καπνιστά.
Μετά το γεύμα ή το δείπνο έτρωγαν και επιδόρπια (τραγήματα), όπως φρούτα -κυρίως σύκα- καρύδια, σταφύλια ή μέλι.
Κάτι ανάμεσα σε στερεή τροφή και ποτό ήταν ο κυκεών, ένα αρωματικό μείγμα από κριθαρόνερο, νερό βρασμένο με θυμάρι ή μέντα. Σπάνια έπιναν ανέρωτο κρασί (άκρατον οίνον), συνήθως το ανακάτευαν με νερό στον κρατήρα. Τα ποτά πάντως, δεν τα έπιναν στη διάρκεια του φαγητού, αλλά κατόπιν στο τέλος...
Λεξικό Ελληνικής Αρχαιογνωσίας (εκδόσεις επικαιρότητα)

Πηγή