Το σήκωµα, η µοναδική αρχαία ζυγαριά που εντοπίστηκε στον χώρο της Αρχαίας Αγοράς
Αρχαίες σάουνες, οµοιώµατα φαλλών και άλλα εκθέµατα «ακατάλληλα για ανηλίκους» φιλοξενούνται στο νέο Μουσείο της Αρχαίας Αγοράς της Θεσσαλονίκης.
Η αφήγηση της.... ιστορίας της πόλης στο «κρυπτό» µουσείο αρχίζει από τον 3ο π.Χ. αιώνα σ’ έναν διάδροµο εκατέρωθεν του οποίου οι βιτρίνες φιλοξενούν σειρά ευρηµάτων (από τα 25.000 και πλέον τα οποία ανακαλύφθηκαν στον χώρο από το 1962 µέχρι σήµερα που διήρκεσαν οι ανασκαφές).
Εργαστήρια κεραµικής και οστέινα εργαλεία (του 2ου π.Χ. αιώνα), τέσσερις ογκώδεις αµφορείς (παλαιστινιακής τεχνικής και εισαγωγής) του 148 π.Χ., ρωµαϊκές επιγραφές που «θέλουν» τη Θεσσαλονίκη µια πόλη ελεύθερη («Civitas libera»), ένα ογκώδες φαλλόσχηµο τελετουργικό αγγείο µε τη µορφή του Διονύσου του 1ου π.Χ. αιώνα, γυάλινα αγγεία από το βαλανείο µε ανάγλυφη τη θεά Τύχη µε το Κέρας της Αµάλθειας (1ος αιώνας π.Χ.), αρχαίοι δονητές (από τα εξαρτήµατα του βαλανείου το οποίο εντοπίστηκε µόλις το 1997), δεκάδες λυχνάρια, εργαλεία του νοµισµατοκοπείου, εφυαλωµένα πιάτα κ.ά.
Ο µοναδικός κίονας που βρέθηκε στον κτιστό αγωγό της ανατολικής στοάς (είχαν στο µεταξύ εντοπιστεί η κρυπτή στοά και τα ψηφιδωτά δάπεδα) αναστηλώθηκε την τελευταία ηµέρα της ανασκαφής (31/3/1966) µε πρωτοβουλία του τότε εφόρου Αρχαιοτήτων Φώτη Πέτσα.
Ο κίονας παραµένει µέχρι σήµερα στον χώρο της Αγοράς ενώ φωτογραφίες από την ιστορική ηµέρα της αναστήλωσής του (που σήµανε ουσιαστικά το τέλος του «πολέµου» και το κέρδος του µεγαλύτερου αρχαιολογικού χώρου στην καρδιά της πόλης) εκτίθενται στην πρώτη αίθουσα.
Η έκθεση ολοκληρώνεται µε λιγοστά ευρήµατα από τη Bυζαντινή περίοδο και την παρακµή της Αγοράς, την περίοδο της Τουρκοκρατίας και τέλος µία ενότητα µε ευρήµατα - αποκαΐδια (θραύσµατα πολυτελών πιάτων από εφυαλωµένο πηλό και πορσελάνη) ενός Eβραϊκού σπιτιού από τα πολλά των Eβραίων κατοίκων τα οποία βρίσκονταν πέριξ της Αρχαίας Αγοράς και αποτεφρώθηκαν στην πυρκαγιά του 1917.
Το βαλανείο
Ο χώρος του βαλανείου, οίκου ανοχής και λουτρών, που εντοπίστηκε µόλις το 1997 δίπλα από το Ωδείο της Αρχαίας Αγοράς περιλαµβάνει λουτρά (25 κτιστές µπανιέρες τοποθετηµένες σε κυκλικό σχήµα), κυκλικές αίθουσες εφίδρωσης (σάουνα;), πισίνες, θερµαντικούς κλιβάνους, αλλά και εκατοντάδες κινητά ευρήµατα (πήλινα και γυάλινα αγγεία, ίχνη τροφών, οµοιώµατα φαλλών, ακόµα και θραύσµατα από ένα είδος αρχαίου δονητή (µε κινητό µάλιστα στέλεχος), τα οποία εκτίθενται σε ειδική «ακατάλληλη για ανηλίκους» αίθουσα του Μουσείου. Η ανέγερση του βαλανείου ανάγεται στα ύστερα ελληνιστικά χρόνια, διατηρείται µέχρι τα χρόνια του Βεσπασιανού, οπότε και καταστρέφεται πιθανότατα από σεισµό το 78 µ.Χ.
Ενας από τους αρχαιότερους πρόδροµους των σύγχρονων δονητών. Φέρει µάλιστα κινητό στέλεχος για τη χρήση του. Εντοπίστηκε στον χώρο τού βαλανείου στις τελευταίες ανασκαφές τού 1997.
Θα ήθελα να προσθέσω, πως σε όλες τις αρχαίες πόλεις υπήρχαν παρόμοιες εγκαταστάσεις και πάντα σε κεντρικά και περίοπτα σημεία. Όποιος επισκεφτεί την αρχαία Έφεσο ή μάλλον ό,τι επέζησε τού καταστροφικού ζήλου τού μητροπολίτη Αγίου Ιωάννη τού Χρυσόστομου στα χρόνια τού Ιουστινιανού, βλέπει δίπλα στην (αναστηλωμένη) βιβλιοθήκη τού Κέλσου τον αντίστοιχο εφέσιο οίκο ανοχής. Για τους εφέσιους (και καλά τους τα έψαλε ο απόστολος Παύλος) οι ανάγκες τού πνεύματος και αυτές τού σώματος ήταν ισοδύναμες και εξ ίσου αξιοσέβαστες.
Να και μιά φωτογραφία, που απόλυτα εκφράζει την Eλληνική προσέγγιση στον Έρωτα από τα αρχαιολογικό Μουσείο Καταλονίας. Πώς όμως να εξηγηθεί αυτό στους αγνούς ορθόδοξους Ρωμιούς, προπαντός στα παιδιά χωρίς να υπονομευτούν τα χρηστά τους ήθη; Το Μουσείο τής Θεσσαλονίκης λοιπόν, επέλεξε να «προστατεύσει τους νέους» από την αμαρτία τού Έρωτα κι έτσι τα ερωτικά εκτίθενται σε ειδική «ακατάλληλη για ανηλίκους» αίθουσα του Μουσείου.
ΙΝFΟ: Μουσείο και αρχαιολογικός χώρος Αρχαίας Αγοράς Θεσσαλονίκης. Είσοδος από το νοτιοανατολικό τµήµα (γωνία µε την οδό Φιλίππου). Καθηµερινά (εκτός Δευτέρας)
08.30-15.00 µε ελεύθερη είσοδο.
Ενας πρόγονος της ζυγαριάς
Το Σήκωµα: Πρόκειται για µια µαρµάρινη κατασκευή - εργαλείο της εποχής (του 2ου µ.Χ. αιώνα) που χρησιµοποιούσαν οι έµποροι της αγοράς για τη µέτρηση του όγκου των προϊόντων (σιτάρι, κρασί, λάδι) τα οποία στη συνέχεια έχυναν µέσα σε αγγεία για την πώλησή τους. Σηκώµατα (έτσι ονοµάζεται η ιδιότυπη συσκευή - πρόδροµος της ζυγαριάς ή άλλων συσκευών ογκοµέτρησης) έχουν εντοπιστεί σε άλλες ανασκαφές και χρησιµοποιούνταν από τον 5ο π.Χ. αιώνα. Το συγκεκριµένο αποκαλύφθηκε µόλις το 1995 κατά τη διάρκεια της ανασκαφής του χώρου της Αρχαίας Αγοράς.
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ
