Αναλύσεις απολιθωμάτων έδειξαν ότι πριν από 360 εκατ. χρόνια ένα μαζικό γεγονός αφανισμού των ειδών έδωσε τέλος στην «εποχή των ψαριών» και ξαναδημιούργησε από το μηδέν την ποικιλότητα των σπονδυλωτών
Σε μια μαζική εξαφάνιση των ψαριών πριν από 360 εκατομμύρια χρόνια οφείλει ο άνθρωπος την ύπαρξή του στον πλανήτη. Νέες ανακαλύψεις απολιθωμάτων και εξελιγμένες τεχνικές ανάλυσης έδειξαν ότι αυτό το μαζικό συμβάν που έπληξε όλα τα είδη ζώων στον πλανήτη στη διάρκεια της Δεβόνειας περιόδου ήταν το σημείο αφετηρίας για την εξέλιξη όλων των σύγχρονων θηλαστικών, ερπετών, πτηνών και αμφιβίων.
«Ολα τα είδη επλήγησαν, η εξαφάνιση.... έγινε σε παγκόσμιο επίπεδο», δήλωσε η ερευνήτρια Λόρεν Σάλαν από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου και εξήγησε ότι «ξαναδημιούργησε από το μηδέν την ποικιλότητα των σπονδυλωτών σε κάθε περιβάλλον, και γλυκού και αλμυρού νερού, και έχτισε έναν τελείως διαφορετικό κόσμο». Αν δεν είχε συμβεί αυτό το γεγονός, πολλά από τα είδη όπως τα γνωρίζουμε σήμερα δεν θα υπήρχαν ή θα είχαν εξελιχθεί με έναν διαφορετικό τρόπο. Για παράδειγμα, χαρακτηριστικά που μοιράζονται όλα τα σύγχρονα θηλαστικά, πτηνά και ερπετά, όπως τα πενταδάκτυλα άκρα, έχουν τις ρίζες τους στη μαζική αυτή εξαφάνιση στο τέλος της Δεβόνειας περιόδου.
Πήραμε ζωή από τα.... ψάρια!
Η περίοδος αυτή, η οποία διήρκεσε από 416 έως 359 εκατομμύρια χρόνια πριν, είναι γνωστή και ως «εποχή των ψαριών» από την τεράστια ποικιλία ειδών που ζούσαν σε υδρόβια περιβάλλοντα. Τα πλακόδερμα, όπως ο γιγάντιος Δουνκλεόστεος, ήταν εκείνα που κυριαρχούσαν στις θάλασσες, ενώ τα ακτινοπτερυγιωτά ψάρια, οι καρχαρίες και τα τετράποδα ήταν μόνο μια μειοψηφία, σύμφωνα με τη Μορίν Κίρνι, διευθύντρια προγράμματος στο τμήμα Περιβαλλοντικής Βιολογίας του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών, το οποίο χρηματοδότησε την έρευνα. Αλλά μεταξύ της Δεβόνειας και της ακόλουθης Λιθανθρακοφόρου περιόδου τα δεδομένα ανατράπηκαν και τα πλακόδερμα εξαφανίστηκαν, ενώ τα ακτινοπτερυγιωτά κυριάρχησαν, μια δημογραφική μεταβολή που παραμένει μέχρι σήμερα.
Είδος αιχμής
«Υπάρχει ένα είδος αιχμής στο τέλος της Δεβόνειας περιόδου», δήλωσε ο καθηγητής Μάικλ Κόουτς, του πανεπιστημίου του Σικάγου. «Είναι σα να διατηρήθηκαν οι ίδιοι ρόλοι, αλλά άλλαξαν οι ηθοποιοί: το «καστ» μεταμορφώθηκε ριζικά. Συνέβη κάτι, το οποίο σάρωσε τα πάντα και τα ελάχιστα είδη που τα κατάφεραν, μερικά μόνο που αναγεννήθηκαν εντυπωσιακά». Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι οποίοι δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences», νέα απολιθώματα και νέες τεχνικές ανάλυσης που αναπτύχθηκαν έφεραν στην επιφάνεια όλο το μέγεθος της επίδρασης αυτής της μαζικής εξαφάνισης.
Ωστόσο, μυστήριο παραμένει το τι προκάλεσε τον μαζικό αυτό αφανισμό των ειδών του πλανήτη.
Ερη Πανσεληνά
eri@pegasus.gr
Απο:www.ethnos.gr
